Tímarit Máls og menningar - 01.06.1991, Page 110

myndir flestar bæði skemmtilegar og fróðlegar.
Um þessi atriði verður þó lítið fjallað hér að
neðan en því meir um efni og efnisumfjöllun.
Bókin er öðrum þræði saga Gests Guðmunds-
sonar. Verst er hins vegar að það kemur hvergi
beinlínis fram. Rokkið byrjar að sögn í gagn-
fræðaskólunum meðan Gestur horfir aðdáunar-
augum á gaggógæjana, fyrirmyndir sínar. Það
brýst yfir í menntaskólana þegar Gestur kemur
þangað og rokkið varð allt í einu merkilegt
menningarlegt viðfangsefni. I háskóla varð allt
mjög þjóðfélagslegt, eða eins og segir á bls.
100: „... þegar líða tók á áratuginn færðist þessi
þungamiðja meira til ungs fólks í framhalds-
námi“. Þungamiðjan færðist í menntaskólana
einmitt þegar Gestur var þar og yfir til róttækra
háskólanema einmitt þegar hann fór þar um.
Síðan vakti pönkið tímabundnar vonir um að
hægt væri að rífa rokkið frá gróðavél auðhyggj-
unnar, en það reyndist bara tál. Og nú er allt
búið, eða svo er að skilja í lok bókarinnar.
Æskan á sér ekki lengur von um hlutverk í
rokkinu, nú er „brot af æsku í öllum æviskeið-
um“ (bls. 265). Gestur gerist gamall en finnur
enn æskuna innra með sér og omar sér við
minninguna um að hann hafi fylgt einstæðri
bylgju sögulegrar uppreisnar frá upphafi til
enda.
Er það ekki dálítið dæmalaus tilviljun að
rokkið hafi einmitt orðið til þegar höfundur man
fy rst eftir tónl ist og það sé búið eða komið á eins
konar æðra kynslóðalaust tilverustig einmitt
þegar hann getur ekki með nokkru móti talið sig
til æskunnar lengur? Þannig er þetta saga Gests,
tilraun hans til réttlætingar á sínum tónlistar-
smekk og viðhorfum. En æskulýðsuppreisnin
hefur sinn gang, næst snýst hún bara gegn Gesti
og hans hallærislegu viðhorfum.
En gætum nú að, því þetta er ekki bara saga
Gests, þetta er líka saga mín. Hér að ofan mætti
án teljandi vandræða setja nafn undirritaðs í
stað Gests og það þó að viðhorf okkar hafi alla
tíð verið nokkuð ólík. Það er sem sagt þrátt fyrir
allt einhver samnefnari í þessu rokki þegar allt
kemur til alls. En ég trúi því ekki að við Gestur
séum fæddir á einhverju útvöldu tímaskeiði
sem spannar allt sem merkilegt er í dægur-
tónlistarsögunni og ég vona raunar að hann trúi
því ekki heldur. Eftir lestur bókarinnar getur
maður þó haldið hið gagnstæða og ég er raunar
ekki frá því að hér fari ein meginhugsanavilla
okkar kynslóðar. Við séum merkilegri en aðrar
kynslóðir, rokkið og ’68-byltingin sýni það og
sanni. En þetta er óskapleg söguleg þröngsýni.
En víkjum nú að ýmsum atriðum sem vekja
upp spumingar við lestur bókarinnar. Gott er að
höfundur fellur ekki í þá freistni að gefa flytj-
endum og efni þeirra stjömueinkunn eins og
sumir dægurlagafræðingar og kemur þannig í
veg fyrir að eigin smekkur subbi texta bókar-
innar meir en raun ber vitni.
Mér finnst hann gera óþarflega mikið úr
textaboðskap rokksins. Það sem gerði rokkið
einmitt að enn meira alþjóðafyrirbrigði en eldri
dægurtónlist var einmitt að textinn skipti minna
máli en áður. A fyrstu ámm rokksins var mikil
samstaða um það um heim allan einmitt vegna
þess að textarnir voru nánast ekki neitt, auð-
lærðir frasar vom endurteknir í síbylju og eng-
inn þurfti að hugsa neitt. Strax og textagerð
innan rokksins gerðist viðameiri varð vemlegur
klofningur og það var ekki nema á allra fyrstu
árunum sem rokkaðdáendur voru ein hjörð.
Síðan þá hefur gengið á með klofningi á klofn-
ing ofan. Þessi hjörð varð meira að segja svo
stór í Bandaríkjunum að hún náði yfir í bæði
sveitatónlistina og svertingjatónlistina. Fyrstu
alheimssmellir Elvis Presleys lögðu líka undir
sig vinsældalista sveitatónlistar og ryþmablús-
listana. Þetta hefur aldrei gerst síðan, ekki held-
ur þegar Bítlarnir voru og hétu.
I formála bókarinnar segir að löngu sé tíma-
bært að skrifa sögu íslenska rokksins og tek ég
heils hugar undir þá skoðun.
Bókinni er skipt í kafla sem allir em eðlilegir.
í upphafi hvers kafla er sett upp með feitu letri
einhvers konar lýsing á andrúmslofti þess tíma
sem fjallað er um hverju sinni. Þetta tekst vel,
en þó má hnýta í undarlegt stflbrot sem verður
á þessum skrifum frá og með IV. kafla en þar
108
TMM 1991:2