Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 5

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 5
Birna Bjarnadóttir Hinn kvenlegi lesháttur Um Gerplu, Tímaþjófinn og femínismann Hér er deilt á freudískan femínisma og tilgátuna um bælingu kynhvatar- innar, sem liggur honum til grundvallar. Spurt er hvort maðurinn sé ekki bundinn af samfélaginu öllu fremur en kynhvötunum einum. í Ijósi þessa er fjallað um freudísk-femínískar túlkanir á Gerplu og Tímaþjófnum sem birtar hafa verið í TMM. í Gerplu er að sögn höfundar ekki gefið til kynna að böl mannkyns hyrfi ef ástin næði að blómstra. Og því er mótmælt að Alda í Tímaþjófnum sé aðeins þolandi karldýrsins; Alda sé ekki „Flæðis- Kona“ hinnar hreinu móðurástar, heldur efist hún kannski um öll sambönd manna. Eins og allir vita hefur undanfarna tvo ára- tugi eða svo átt sér stað heilmikil vakning meðal kvenna sem lesa bækur. Nýstárlegar aðferðir og niðurstöður hafa vakið tölu- verðar deilur hér á landi, sem og úti í hinum stóra heimi. Hér er hvorki ætlunin að rekja þá umræðu í heild sinni, né að fjalla um femínisma vítt og breitt, heldur einungis að ræða um eitt afbrigði þessara fræða, nefni- legafreudískanfemínisma og hvemig þeirri aðferð hefur verið beitt á íslenskar bók- menntir. Þegar fræði sem þessi em gagnrýnd er fróðlegt að skoða þau í sögulegu samhengi. Og við slíka skoðun kemur í ljós að þó heimsmynd þessara fræða virðist með öllu óskiljanleg á köflum, þá er þar ekki bara nútímalegu ofríki Kristevu, Lacans, eða Barthes um að kenna (en þessir höfundar em að margra dómi helstu kenningasmiðir freudíska femínismans). Hér verður því brugðið út af vananum og lítið sem ekkert rætt um ofanskráð þrístimi. Þess í stað verður slóðin rakin til 19. aldarinnar og reynt að sýna hvernig undirstöður aðferð- arinnar em allt annað en nýstárlegar, hvað þá róttækar. Annars hefur heimsmynd þessara fræða ekki einungis vakið furðu manna, heldur líka reiði. Sumir þættir hennar liggja reynd- ar óvenju vel við höggi og það er auðskilið ef myndin er höfð í huga: Við sjáum karl- mann æða um veldi sitt, ýmist á flótta undan hinu kvenlega (sem er ástand sælu og friðar fengið með ást) eða gælandi við það, á meðan konan stendur við samfélags-jaðar- TMM 1992:2 3
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.