Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 5

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 5
Birna Bjarnadóttir Hinn kvenlegi lesháttur Um Gerplu, Tímaþjófinn og femínismann Hér er deilt á freudískan femínisma og tilgátuna um bælingu kynhvatar- innar, sem liggur honum til grundvallar. Spurt er hvort maðurinn sé ekki bundinn af samfélaginu öllu fremur en kynhvötunum einum. í Ijósi þessa er fjallað um freudísk-femínískar túlkanir á Gerplu og Tímaþjófnum sem birtar hafa verið í TMM. í Gerplu er að sögn höfundar ekki gefið til kynna að böl mannkyns hyrfi ef ástin næði að blómstra. Og því er mótmælt að Alda í Tímaþjófnum sé aðeins þolandi karldýrsins; Alda sé ekki „Flæðis- Kona“ hinnar hreinu móðurástar, heldur efist hún kannski um öll sambönd manna. Eins og allir vita hefur undanfarna tvo ára- tugi eða svo átt sér stað heilmikil vakning meðal kvenna sem lesa bækur. Nýstárlegar aðferðir og niðurstöður hafa vakið tölu- verðar deilur hér á landi, sem og úti í hinum stóra heimi. Hér er hvorki ætlunin að rekja þá umræðu í heild sinni, né að fjalla um femínisma vítt og breitt, heldur einungis að ræða um eitt afbrigði þessara fræða, nefni- legafreudískanfemínisma og hvemig þeirri aðferð hefur verið beitt á íslenskar bók- menntir. Þegar fræði sem þessi em gagnrýnd er fróðlegt að skoða þau í sögulegu samhengi. Og við slíka skoðun kemur í ljós að þó heimsmynd þessara fræða virðist með öllu óskiljanleg á köflum, þá er þar ekki bara nútímalegu ofríki Kristevu, Lacans, eða Barthes um að kenna (en þessir höfundar em að margra dómi helstu kenningasmiðir freudíska femínismans). Hér verður því brugðið út af vananum og lítið sem ekkert rætt um ofanskráð þrístimi. Þess í stað verður slóðin rakin til 19. aldarinnar og reynt að sýna hvernig undirstöður aðferð- arinnar em allt annað en nýstárlegar, hvað þá róttækar. Annars hefur heimsmynd þessara fræða ekki einungis vakið furðu manna, heldur líka reiði. Sumir þættir hennar liggja reynd- ar óvenju vel við höggi og það er auðskilið ef myndin er höfð í huga: Við sjáum karl- mann æða um veldi sitt, ýmist á flótta undan hinu kvenlega (sem er ástand sælu og friðar fengið með ást) eða gælandi við það, á meðan konan stendur við samfélags-jaðar- TMM 1992:2 3
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.