Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 5

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 5
Birna Bjarnadóttir Hinn kvenlegi lesháttur Um Gerplu, Tímaþjófinn og femínismann Hér er deilt á freudískan femínisma og tilgátuna um bælingu kynhvatar- innar, sem liggur honum til grundvallar. Spurt er hvort maðurinn sé ekki bundinn af samfélaginu öllu fremur en kynhvötunum einum. í Ijósi þessa er fjallað um freudísk-femínískar túlkanir á Gerplu og Tímaþjófnum sem birtar hafa verið í TMM. í Gerplu er að sögn höfundar ekki gefið til kynna að böl mannkyns hyrfi ef ástin næði að blómstra. Og því er mótmælt að Alda í Tímaþjófnum sé aðeins þolandi karldýrsins; Alda sé ekki „Flæðis- Kona“ hinnar hreinu móðurástar, heldur efist hún kannski um öll sambönd manna. Eins og allir vita hefur undanfarna tvo ára- tugi eða svo átt sér stað heilmikil vakning meðal kvenna sem lesa bækur. Nýstárlegar aðferðir og niðurstöður hafa vakið tölu- verðar deilur hér á landi, sem og úti í hinum stóra heimi. Hér er hvorki ætlunin að rekja þá umræðu í heild sinni, né að fjalla um femínisma vítt og breitt, heldur einungis að ræða um eitt afbrigði þessara fræða, nefni- legafreudískanfemínisma og hvemig þeirri aðferð hefur verið beitt á íslenskar bók- menntir. Þegar fræði sem þessi em gagnrýnd er fróðlegt að skoða þau í sögulegu samhengi. Og við slíka skoðun kemur í ljós að þó heimsmynd þessara fræða virðist með öllu óskiljanleg á köflum, þá er þar ekki bara nútímalegu ofríki Kristevu, Lacans, eða Barthes um að kenna (en þessir höfundar em að margra dómi helstu kenningasmiðir freudíska femínismans). Hér verður því brugðið út af vananum og lítið sem ekkert rætt um ofanskráð þrístimi. Þess í stað verður slóðin rakin til 19. aldarinnar og reynt að sýna hvernig undirstöður aðferð- arinnar em allt annað en nýstárlegar, hvað þá róttækar. Annars hefur heimsmynd þessara fræða ekki einungis vakið furðu manna, heldur líka reiði. Sumir þættir hennar liggja reynd- ar óvenju vel við höggi og það er auðskilið ef myndin er höfð í huga: Við sjáum karl- mann æða um veldi sitt, ýmist á flótta undan hinu kvenlega (sem er ástand sælu og friðar fengið með ást) eða gælandi við það, á meðan konan stendur við samfélags-jaðar- TMM 1992:2 3
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.