Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 18

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 18
lífi. Þannig velur hún — af nauðsyn — dauðann í stað efasemdanna um lífið. En Helga hugsar sér Öldu allt annan ferðalang og talar endalaust um leit hennar að ást og að sjálfri sér: Sá samastaður sem hún gerir hann [Anton] að felst í líkamlegri snertingu, hlýju og samruna, eða þeirri „symbíósu“ sem Julia Kristeva talar um sem takmark ástarinnar. í snertingunni leitar Alda ekki aðeins að samastað, öryggi og vernd, heldur einnig fyrst og fremst að eigin sjálfsmynd, eða því sem hún kallar kjamann í sjálfri sér (64). En er sjálfsmynd möguleg? Ef túlkendur af skóla freudíska femínismans spyrja sig ekki þeirrar spumingar, þá verður einhver annar að gera það. Hvað sem segja má um meðhöndlun þessara fræða á því sem kallað er kvenleg sjálfsmynd, þá felur meðhöndl- unin í sér grundvallarvanrækslu í akadem- ískum, jafnt sem fagurfræðilegum skiln- ingi. Leitin að sjálfsmynd hefur nefnilega aldrei þótt sem hverjar aðrar eftirleitir, eins og bókmenntir frá örófi alda bera vitni um. Eða er það ekki einmitt í ástinni sem mað- urinn/konan mæta takmörkunum sínum og glata í henni oft því litla sem þau höfðu af þessu sem kallað er sjálfsmynd? En þá koma til hjálpar gróteskan, flæðið og hlát- urinn og eru þessi undur veraldar ekki ein- ungis sögð vinna á karlveldinu með tímanum (og auðvelda þannig um síðir kon- unni að finna sjálfa sig), heldur hjálpartæki konunnar í angistarfullri leit sinni að sama- stað í tilverunni, þeirri tilveru sem einungis er ætluð körlum. En hver segir að ástin — og þar með lífið sjálft — sé dans á rósum, verði karlveldið læknað, steypt af stóli eða jafnvel molað?17 Alda, hins vegar, leitar aldrei að sjálfri sér í ástinni. Hún finnur fyrir tilviljun það sem hún vildi ekki finna, nefnilega reynslu af sjálfri sér í allt of mannlegu lífí. Þráhyggjan felst því ekki í kvenlegri tilbeiðslu ástar, heldur miklu frekar í einskonar sannleikstrú. Sú trú, aftur á móti, er mun flóknari en blinda ástartrúin. Fall Öldu verður að vera vitrænt svo hún geti réttlætt það á forsendum hins fagra lífs og einungis með því móti getur hún sætt sig við orðinn hlut. Hún telur sér nefnilega ekki einungis trú um réttmæti tilfinninga sinna, heldur einnig sannleiksgildi þeirra. Þannig verða þær fallegar í eðli sínu af því að sannleikurinn sjálfur er fallegur. En sann- leikurinn um hana sjálfa er harmrænn; hann segir allt um endasleppa tilraun hennar til að lifa fallegu lífi, en ekkert um manninn eða ást hans til hennar. Með þessu móti felur sannleikstrúin í sér endanlegan dauða Öldu og þannig snýr hún aftur heim, inní sjálfa sig, snauðari af lífinu sem hana dreymdi um, en ríkari og helsærð af lífinu sem hún vildi ekki lifa og gat ekki hafnað: Ég dáist að mér og segi: ert það virkilega þú sem elskaðir svona óumræðilega svona ofsalega allan tímann án þess að blikna. Ert það þú, sem hugsaðir fegurstu hugsanir heimsins? Ert það þú sem lést ekki satt kjurt liggja af því að sannleikurinn ER æðstur, hvað sem það kostar (154). Og seinna: Ástin á þér er nefnilega sannleiksást. Kona eins og ég, hún getur gert hvað sem er að hverju sem er. En ég hafnaði lyginni (183). Niðurstaða Helgu, hins vegar, er eftirfar- andi: 16 TMM 1992:2
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.