Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 25

Harpa Hreinsdóttir
Bókmenntakennsla í
framhaldsskóla — hugleiðing
Hlutverk bókmennta er að sögn greinarhöfundar einkum að efla skilning
á mannlífinu, veita holla afþreyingu og efla málþroska. Bókmenntakennsla
í framhaldsskólum er hér skoðuð með þetta í huga og með hliðsjón af því
að nemendahópurinn hefur mikið breyst á undanförnum áratugum. Höf-
undur telur að leggja beri áherslu á lestur skáldverka fremur en bók-
menntagreiningu eða bókmenntasögu. Fráleitt sé að hvergi sé gert ráð
fyrir lestri bóka Halldórs Laxness nema hugsanlega í lokaáfanga til stúd-
entsprófs.
íslendingar hafa löngum verið hreyknir af
því að vera bókaþjóð. Við höfum stært okk-
ur af því að allir séu læsir og þekking fólks
á bókmenntum sé almennt góð. A síðustu
árum hafa þó hljómað ýmsar efasemda-
raddir um að þetta sé rétt. Sumir vilja jafn-
vel kenna skólunum um að hafa ekki staðið
sig í að koma ungu fólki í kynni við bók-
menntir. Hvort sem þetta er rétt eða ekki
hafa skólamir hér skyldum að gegna því
sumt fólk kemst ekki upp á lagið með að
lesa bækur nema þeim sé haldið að því í
skóla.
Hlutverk bókmennta er margs konar, en
nefna mætti þrennt sem margir eru sam-
mála um að gefi bókmenntum gildi: Þær
efla skilning á mannlífinu, veita holla af-
þreyingu og stuðla að málþroska. Bók-
menntakennsla í skólum á að minnsta kosti
að þjóna þessum þrem hlutverkum með því
að fá nemenduma til að lesa sem mest af
góðum bókum.
í nútímaframhaldsskóla þar sem nem-
endahópurinn er afar sundurleitur verður að
leggja mikla rækt við kennsluaðferðir og
námsmat. Hvorttveggja verður að gera
kleift að ná aðalmarkmiðinu, sem er að
nemendur lesi góð bókmenntaverk. Þegar
þeir hafa fengið töluverða þjálfun í slíku má
kenna stoðgreinar eins og bókmenntagrein-
ingu og bókmenntasögu en ekki fyrr.
Til skamms tíma hefur alltof lítil áhersla
verið lögð á kennsluaðferðir og námsmat.
Einnig hefur bókmenntafræði verið sett í
öndvegi en bókmenntirnar sjálfar notið lít-
illar virðingar. Þegar verst gegnir eru þær
lesnar sem sýnishorn eða æfmgaverkefni
en ekki sjálfra sín vegna.
L
TMM 1992:2
23