Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 26

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 26
Hvers vegna á að kenna bók- menntir í skóla? Ég hef nokkrar áhyggjur af því að sé svo- kölluðum fagurbókmenntum ekki haldið að nemendum í skóla þá lesi þeir ekki neitt slíkt síðar á lífsleiðinni. Það er auðvelt að verða sér úti um alls kyns afþreyingarefni, slíkar bókmenntir fást meira að segja í sölu- turnum, en hins vegar þarf að láta fólk vita að til séu annars konar bókmenntir, svo það geti valið. (Þetta gildir að sjálfsögðu líka um annað, eins og t.d. tónlist — það ætti að koma nemendum í kynni við klassík, svo þeir geti valið.) Það er vandasamt verk að koma nemendum í kynni við góðar bók- menntir svo áhugi þeirra vakni og nauðsyn- legt að vanda kennsluaðferðir — annars gætu þessi kynni haft öfug áhrif og fælt nemendur frá fagurbókmenntum fyrir lífs- tíð. Hlutverk bókmennta er einkum þrenns konar, sem fyrr segir. Þessi hlutverk skyldu jafnframt vera markmiðin með bókmennta- kennslu í skólum. Verður nú gerð nánari grein fyrir mikilvægi þessara hlutverka: 1. Bókmenntir efla skilning á mannlífinu. Þetta gera þær með því að hjálpa fólki að setja sig í spor annarra og skynja ólík við- horf og tilfinningar. Þess vegna held ég að lestur bókmennta opni mönnum víðari lífs- sýn og skilning; geri lesendur jafnvel að betri mönnum. 2. Bókmenntir veita holla ajþreyingu. 011- um er nauðsynlegt að geta slakað á. Lestur er góð leið til slökunar. 3. Bókmenntir efla málþroska. Ýmsir hafa þóst merkja að bóklestur á ákveðnu aldurs- skeiði og lestur fyrir lítil böm skipti sköp- um í málþroska. Lestur vandaðra texta hlýt- ur að efla málvitund sérhvers manns. Þetta eru að mínum dómi markmiðin með bókmenntalestri. Nauðsynlegt er að kynn- ast góðum bókmenntum í skóla því annars lesa nemendur þær kannski aldrei. Hvemig er best að laða nemendur að bóklestri svo þessi markmið náist? Hvaða námsefni og hvaða kennsluaðferðir eru vænlegastar til árangurs? Kennsluaðferðir fyrr og nú Þegar ég var sjálf í menntaskóla, fyrir um 15 árum, lögðu íslenskukennarar mesta áherslu á fornbókmenntir. Meginmarkmið með þeirri kennslu virtist vera að nemendur læsu sem mest af Islendingasögum og öðr- um fornum textum, en yngri bókmenntir virtust skipta fremur litlu máli. Kennsluaðferðir voru heldur fábreyttar. Oftast lét kennari duga að lesa upphátt eða endursegja söguna sem til umfjöllunar var hverju sinni. Efnið var hvorki matreitt að ráði né borið fram með freistandi meðlæti. En daufleg kennsla kom ekki að sök. Við vorum úrvalið, þessi 20-30%, sem hafði komist gegnum landsprófssíuna og fórum létt með að lesa námsefnið fyrir próf. Ég held að skólaganga mín sé lýsandi dæmi fyrir þær hefðir sem ríktu í venjuleg- um menntaskóla áður fyrr og ríkja jafnvel sumstaðar enn. I námsefni átti að leggja áherslu á þjóðararfinn og foma menningu íslendinga. Kennsluaðferðir skiptu litlu máli, enda er enginn vandi að kenna góðum nemendum — þeir geta oftast bjargað sér meira eða minna sjálfir. Kostimir við þessa kennslu voru þeir að nægur tími gafst til 24 TMM 1992:2
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.