Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 27

lestrar, því lítið var lagt fyrir annað en bók-
menntir og prófín tryggðu að nemendur
lásu þær.
Nú eru breyttir tímar. Nemendahópurinn
hefur breyst gífurlega og námsefnið sömu-
leiðis. Það er engin von til þess að þær
aðferðir sem þóttu henta fámennum úrvals-
hópi nemenda henti þeim nemendahópi
sem nú sækir framhaldsskóla.
Það sem stingur fyrst í augu þegar Nám-
skrá handaframhcildsskólum er flett er hví-
lík firn á að kenna. í kjamaáföngum (á
fyrstu 1-2 árunum) er ætlast til að kennd sé
málfræði, stafsetning, bókmenntagreining,
setningafræði, ritgerðasmíð, stílfræði,
framsögn, ljóðgreining, hljóðfræði o.fl. í
áföngunum sem taka við eftir kjarna (og eru
þá ætlaðir stúdentsefnum) er mælt með því
að afgreiða 1100 ára bókmenntasögu ís-
lendinga á 3 önnum, helst án þess að nokk-
uð verði útundan. Vitaskuld er það ekki
hægt og verður aldrei annað en utanbók-
arlærdómur einhverra þekkingarmola. Það
versta við þetta er að bókmenntirnar eru
bútaðar niður í sýnishom og brotunum síð-
an steypt saman í sýnisbækur. Þetta er ekki
vænleg leið til að vekja áhuga nemenda á
bókmenntum og fá þá til að njóta þeirra.
Nemendur
Nemendahópurinn nú er allt öðruvísi en sá
hópur sem fór í framhaldsskóla fyrir 15-20
árum. Nú fara næstum allir í framhalds-
skóla. Til þess að bregðast við ólíkum hæfi-
leikum nemenda hafa margir framhalds-
skólar farið þá leið að skipta þeim í hópa
eftir getu. Þá er þeim skipt í „hraðferð“ og
„hægferð“. Loks sér skólinn um svokallað
fomám, eða 0-áfanga, fyrir þá sem ekki
hafa náð grunnskólaprófi.
I hraðferð fer sá þriðjungur nemenda,
sem hefur fengið 7,0 eða hærra á gmnn-
skólaprófi. Það er ósköp svipað fólk og sá
hópur sem útskrifaðist með landspróf í
gamla daga.
I hægferð og fomám fara hinir tveir þriðju
hlutamir. Þeir sem komast í hægferð hafa
fengið einkunn á bilinu 5-6,5 á grunnskóla-
prófi, en þeir sem fá undir 5,0 fara í fornám.
Þroski þessara nemenda er mjög misjafn
og þeir em í hægferð af ólíkum ástæðum.
Sumir hafa einfaldlega verið latir í gmnn-
skóla og þess vegna ekki gengið vel á próf-
um þar. Meirihluti þessara nemenda á þó
við ýmis vandamál að etja, einkum þó í
lestri og ritun. Sumir em slæmir í stafsetn-
ingu, aðrir lítt læsir og loks er nokkur hluti
svo til ólæs.
Munurinn á hraðferð og hægferð er sá að
hraðferðamemendur ljúka kjamanámi á
þriðjungi styttri tíma (og fá þriðjungi færri
kennslustundir) en hægferðamemendur.
Námsefni
Til skamms tíma þótti sjálfsagt að kenna
öllum nemendum það sama í kjama fram-
haldsskólans. Það er ekki fyrr en á allra
síðustu ámm sem menn hafa farið að huga
að ólíkum þörfum þessara tveggja hópa. Og
enn em margir sem álíta það jafnrétti til
náms að allir læri það sama — mismun á
getu megi jafna út með mislöngum
kennslutíma.
Þetta tel ég alrangt. Báðir hópar nemenda
(þ.e. hraðferðamemendur og hægferðar-
nemendur) tapa á því að reynt sé að þvinga
alla til að læra sama námsefni. Það verður
aðeins til þess að hvomgur hópurinn fær
námsefni við sitt hæfi og jöfnuður sem felst
TMM 1992:2
25