Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 43

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 43
Halldór og Gísli nefna nokkra höfunda í greinum sínum en vilji lesandi fá að vita hvaða höfundar og verk séu beinlínis dæmi um „afturhvarf til frásagnar", þá simr hann uppi með afar fámennan flokk. Nánar verð- ur vikið að því síðar. Vera kann að „andstæða hefðar og mód- ernisma“ sé að leysast upp, eins og Halldór nefnir (bls. 52). Ýmsir erlendir fræðimenn hafa talið samhæfingu módemisma og hefðbundins raunsæis vera megineinkenni póstmódemisma, en aðrir telja hann felast í fjölhyggju og stefnuleysi.6 íslensk sagna- list hefur verið í mikilli deiglu nú um sinn og greinilegt að menn sjá þar votta fyrir ólíkum þróunareinkennum og mismiklu vaxtarmagni. Matthías Viðar Sæmundsson sér gildi og innihald íslensku skáldsögunn- ar skreppa saman í flauelsfangelsi mark- aðslögmálanna7 en Gísli Sigurðsson talar um blómlega skáldsagnaritun er njóti þess að það sé „engin stefna“ lengur og engar forskriftir (72). Það er athyglisvert að þrátt fyrir alhæfíngar og að því er virðist mikla yfirsýn þessara manna, fetta þeir báðir fmg- ur út í tilhneigingar til að setja höfunda í hópa samkvæmt einkennum eða gildismati. Sjálfir komast þeir þó ekki hjá því að nefna nöfn máli sínu til stuðnings, frekar en aðrir sem vilja sjá útlínur í bókmenntasögunni. IV í þessu sambandi vil ég leiðrétta sérstaklega eitt atriði í erindi Gísla. Hann vísar í grein eftir mig þar sem hann segir mig nefna „nöfn Péturs Gunnarssonar, Einars Más Guðmundssonar og Einars Kárasonar, eins og þeir hafi allir skrifað mjög líkar bækur, bara af því að „strákar“ og „húmor“ koma fyrir í verkum þeirra“ (75). Þetta er rang- færsla á máli mínu; ég segi hvergi að þessir menn skrifi „mjög líkar bækur“, þótt ég telji að þeir séu bókmenntasögulega tengdir. Bókmenntasaga snýst að mínu viti ekki um að splæsa saman höfunda sem skrifa „líkar bækur“, heldur felst hún meðal annars í rökræðu um bókmenntaleg samkenni (og tekur hún þá oft til skáldverka sem um margt geta verið afar ólík). Lesendur Gísla gætu jafnframt haldið að hann sæki til mín „kenningu" sem í grein hans hljóðar sem svo „að Pétur Gunnarsson hafi lesið um Jón Odd og Jón Bjama árið 1974 og fengið hugmyndina að Punktinum sem sló í gegn árið 1976, tveimur árum síðar“ (76). Þessi undarlegu fræði hafa hvergi orðið til nema í höfði Gísla; þetta er „kenning“ sem hann virðist hafa heimasmíðað til þess að geta hafnað henni sjálfur með glæsibrag. í um- ræddri grein minni vík ég að því að kannski megi finna „eina af uppsprettum" bemsku- lýsinga áðurnefndra höfunda „í sögum Guðrúnar Helgadóttur um Jón Odd og Jón Bjama (og ef til vill fleiri bamabókum)“. Hvort sem það stensteða ekki, bendir margt til þess að umræddar bækur séu sprottnar af svipuðum rótum og að tiltekin kynslóð ís- lenskra lesenda skynji sterka samfellu á milli þeirra. Vitnisburður um slíka lestrar- reynslu er í sjálfum sér viss bókmennta- söguleg heimild.1' V En skyldi vera hægt að finna einhver sam- eiginleg einkenni leiðandi höfunda á þeirri tíð sem gjaman er kennd við það sem kemur „á eftir“ (póst-) einhverjum nútíma sem er þegar að baki? Eða erum við ef til vill svífandi í einhverju tómarúmi milli tvennra tíma? Er hægt að sjá einhver kennileiti? TMM 1992:2 41
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.