Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 67

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 67
hennar. Það gæti verið vegna sýnilegs ytra hlutleysis verunnar, sem hefur fleiri mann- leg form en hin, að listamaðurinn lætur hana vera af flóknari gerð en hin sem hreyf- ist. Þó er það óvíst eða vafasamt til eftir- breytni, því að form á hreyfingu eru yfirleitt margþættari en kyrrstæð form, sem við get- um reynt sjálf með því að skoða andlitið í spegli, fyrst kyrrt en síðan með geiflur. En við munum að listamaðurinn er að lýsa innri heimi, ekki ytri veruleika, og þess vegna felst boðskapur í persónunni sem er á hreyfingu — eða þetta er lýsing á raun- verulegu eðli hennar. Hvemig er það? Um leið og við segjum þetta sjáum við að þríhymda veran er með lokuð augu: hún gengur auðsæilega í blindni til hinnar. Sú sem situr virðist aftur á móti vita fullvel hvað er um að vera: hún er með galopin augu. Til að undirstrika það, vitneskjuna, eru þau í svörtu andliti; kannski er þetta svertingjastúlka þótt það þurfi ekki að vera. Listamenn fara fijálst með liti á mannver- unum ef formið eða innihaldið krefst þess. Svo virðist hún lfka brosa. Hún hefur heillað til sín hina sem lætur heillast — það sjást engin merki um mótþróa í henni eða umbrot — og hún lokar augunum af því of bjartur ljómi stafar frá vemnni sem dregur hana ómótstæðilega til sín. Eða gengur hún á fund verunnar í þeim næturdraumi sem hver maður getur búið til sjálfur í dagsbirtu með því að loka augunum? Ljóminn og birtan em gefm í skyn með hvössum þríhymingum fyrir aftan veruna; hann gæti verið það sem við köllum gadda, en er það eflaust ekki. Til dæmis er það viðbit sem kemur mjúkt úr ísskáp merkt á ekki ósvipaðan hátt: með sólblómi með oddhvössum blöðum. Sólblóm mjúkt úr ísskáp. Kannski ætti veran að vera sólblómasmjör fyrir hina, andlega og líkamlega séð, en hún kemur auðsæilega ekki mjúk úr ísskáp þótt hún brosi og það „geisli frá henni“. Gott. Hver er munur á göddum og ljóma? Oft er munurinn enginn annar en sá að ljóminn stingur í augun á annan hátt en gaddur. Hvort tveggja getur blindað. Við skulum samt vona að svo sé ekki hér, nema í þessu tilviki geti blinda vakið unað þegar skörp form leita að hinum mjúku. Þegar eitthvað í þessum dúr er á ferðinni er það kallað andstæður og við skulum láta það gott heita. í verkinu eru ríkar andstæð- ur, eins og gagnrýnendur sögðu meðan list- imar og þeir voru og hétu: I litunum em andstæður: svart-hvítt. I formunum eru andstæður: mjúkt-skarpt. Það þarf ekki að rýna í myndina til þess að maður geti séð að á milli veranna er talsverður óróleiki, einkum að ofan. Hann felst í straumnum sem vísar niður. Veran til vinstri virðist sparka í oddhvössu formin (geislana?) sem liggja frá hnénu á verunni í hvfldarstöðu. Núna skulum við athuga verumar nánar: Sú til hægri er gerð úr fimm nokkurn TMM 1992:2 65
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.