Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 105

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 105
en kaup karla haldist óbreytt þ.e. 300 kr. Krónu- tölur hér eru réttar en mikið vantar á að vit sé í frásögninni. Smjörlíkisgerðirnar voru ekki að- ilar að þessu samkomulagi og fólkið þar hélt sínu óbreyttu. Hvað aðra Iðjufélaga varðar voru þetta þeirra fyrstu samningar og það er áreiðan- lega rangt að kaup hafi lækkað. Hélst það í þó nokkur ár að smjörlíkisgerðimar greiddu hærra kaup en aðrar verksmiðjur. Lokaorð Vandséð er hvernig treysta megi öðrum köflum ritsins í ljósi þessa. „Þörfin knýr“ er fyrst og fremst lítt röðuð endursögn afmælisrita og fundargerða. Þó svo taldar séu upp í heimilda- lista nokkur þeirra fræðirita sem út hafa komið um verkalýðshreyfinguna og þróun hennar virðist höfundur þeim í meginatriðum ókunnur eða telja sér þau óviðkomandi. Á bls. 51 virðist þó svo sem höfundur sé að einhverju leiti ósam- mála fræðimönnum og nefnir hún í því sam- bandi Stefán F. Hjartarson. Alveg er þó á huldu um hvað ágreiningurinn á að snúast og fjarar þessi kafli út í markleysu líkt og svo margir aðrir. Bókin virðistekki hafa verið prófarkalesin og úir og grúir af ambögum, beygingarvillum og prentvillum. Á þeim 12 síðum sem um Iðju fjalla taldi ég 21 prentvillu. Virðist svo sem bókin sé einfaldlega skrifuð af fingrum fram án tilraunar til skipulagningar eða kerfisbundinna tilrauna til að leita svara. Allt er ritið flausturs- legaunnið(hvaðert.d. „S.Þ. Rv. 1948“ ítilvitn- anaskrá bls. 386?) og af lítilli virðingu fyrir lesendum. í bókinni er illa vitnað til heimilda og viðhorf til þeirra er ótrúlega ógagnrýnið. Þá sjaldan gagnrýni er hreyft byggir hún á innantómum sleggjudómum. Er vandséð að af þessu riti megi nokkurt gagn hafa og má raunar ganga lengra og halda því fram að bókin geti verið varasöm sem heimild eða leiðbeining. Ingólfur V. Gíslason Göldrótt örlagasaga Egill Egilsson. Spillvirkjar. Iðunn 1991. 188 bls. Það var einkennilega hljótt um síðustu skáld- sögu Egils Egilssonar, Spillvirkja, á liðnum vetri, nema hvað hún var ein af fimm bókum sem tilnefndar voru til Menningarverðlauna DV. Að vísu birtust um hana tveir blaðadómar, sem hvorugur gerði henni verðug skil, þó annar væri að vísu jákvæður. Ekki er mér grunlaust um að nafn sögunnar kunni að hafa fælt ein- hverja málvanda menn frá henni; að minnsta- kosti kom það illa við mig. Hinsvegar hef ég það eftir traustum heimildum að „spillvirkjar" hafi verið og sé kannski enn góð og gild norð- lenska, og þá verður vitaskuld að hafa það eins- og hvert annað hundsbit, þó óneitanlega sé orðmyndin ankannaleg og stangist á við ströng- ustu málfræðireglur. Hvað sem annars má um nafngiftina segja, þá fer hitt ekki milli mála, að hér er á ferðinni fágætlega hnitmiðað og magnað skáldverk sem með ótvíræðum stflgaldri leiðir lesandann um klungur þess örbirga og úrræðalausa umhverfis sem þorri Islendinga bjó við frammyfir síðustu aldamót. Omennsk harðneskja við menn og málleysingja átti sér rætur í vægðarlausum um- heimi valdníðslu og misréttis, sem uppvakti allt það versta í mannlegu eðli: sérgæsku, umburð- arleysi, tilfinningakulda, ástleysi og hrottaskap. Um þessar óbyggðir innri og ytri niðurlægingar ferðast lesandinn í fylgd höfundar sem af glöggu innsæi og umtalsverðri orðkynngi slær ýmist á strengi trega eða glettni, þannig að nöturlegt og nálega óbærilegt lífshlaup sögu- hetjunnar, Jóns Edilonssonar, verður með köfl- um hinn furðulegasti skemmtilestur. Þetta hárfína jafnvægi milli kankvísi og blóðugrar alvöru er meðal þess sem gerir Spillvirkja eftir- minnilega reynslu. Þau eru ekki ýkjamörg ís- lensku skáldverkin á síðustu árum sem gengið hafa jafnnærri mér tilfmningalega og þessi grá- glettna lífssaga manns, sem hafði næstum allt á móti sér þegar hann leit dagsins ljós: uppruna, umhverfi, uppvaxtarmöguleika og lífsafkomu. TMM 1992:2 103
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.