Gripla - 20.12.2007, Side 44

GRIPLA42
fjölda handrita í British Library, sjá t.d. II, bls. 123, og III, bls. 12, og víðast
tekið fram að það sé ættað úr Barlams sögu og Jósafats. Einar G. Pétursson
tók enskan texta þessa ævintýris eftir útgáfu Sidney J. H. Herrtage á BL Add
9066.27Ævintýri nr. 4 er heilt á bl. 2r–v. Það er ekki í 624 né öðrum þeim
handritum sem Einar G. Pétursson notaði. Hér er enskur texti eftir An Alpha-
bet of Tales tekinn til samanburðar:
Luxuria multa mala facit.
In þe Cetie of Susace was þer a womman þat keste hur harte hugelie on a clerk
þat had fayr een, to hafe at do with hym, vnto so mekull at sho said vnto hym;
“And þou will hafe at do with me all my gude sal be thyne.” And he excusid
hym & wolde nott. And sho saw þat & went vnto þe iustis & accusid hym, &
said he wold hafe oppressid hur. And þe iustis sente for hym & dampnum for
lichori vnto prison. And sho contynod stilll in hur fals syn & luste, & gatt a
stye & clam vp at a hy wall to a wyndow of þe prison, & clambe our & lepyd
down vnto hym & laburd hym to hafe att do with hym, and he wolde not
grawnt vnto hur. And als tyte as sho was fon with hym þai went & tellid þe
iudgies, and þai trowid he had bene a wyche & vsid sorcerye, & demyd hym
to be burnyd, and so he was. & when his ribbys was burnyd þat men myght se
his longis, he began to syng “Ave Maria,” at all folke hard. And onone one of
þe wommans cussyns putt a grete colle in his mouthe & said; “I sall putt away
þi prayers.” & with þat he worod hym; & his bonys war berid in þe felde &
did many grete meracles. And now vpon his grafe is þer made a wurthi kurk.
Annar texti, lítið eitt frábrugðinn, er í The Dialogue on Miracles; þar er klerk-
urinn ungi nefndur Herman. Þessir textar eru báðir að því marki ólíkir íslenska
textanum að naumast kemur til greina að hann hafi verið þýddur eftir öðrum
hvorum þeirra.
Ævintýri nr. 5 á að upphafi rætur að rekja til Dialoga Gregoriusar (1. bók,
9)28 og komið frá þeim eftir óljósum leiðum. Ég hef ekki fundið beina fyrir-
mynd íslenska textans í bókum sem mér eru tiltækar.
Nr. 6 er prentað eftir JS 43 4to á bls. 7–9 í ÆvMið ásamt hliðstæðum
miðenskum texta í Handling Synne.29 Í 624 hefur þetta ævintýri ugglaust verið
27 Sja ÆvMið x, nmgr. 8, og lxxxiv–lxxxv.
28 Gregorii Magni Dialogi, 53.7–54.11. HMS I, 193.18–194.7.
29 Sjá Index Exemplorum, 2852.