Skáldskaparmál - 01.01.1994, Blaðsíða 169

Afsálarháska Jóns Indíafara
167
höndum eftir alvarlegt slys sem hann varð fyrir í upphafi heimferðarinnar.
Ennfremur kom hann allslaus til Hafnar því hann hafði þurft ásamt félögum
sínum að yfirgefa skipið á Irlandi eftir mikla hrakningsför frá Austur-Indíum og
skilja aleigu sína þar eftir. Hvorki fingurskaðann né eigur sínar og laun fékk hann
bætt sem má rekja til þess upplausnarástands sem ríkti í Danmörku á þessum tíma
vegna ófara Kristjáns fjórða í 30 ára stríðinu (sbr. Helga Þorláksson 1987: 42).
Eftir örkumlin gat Jón ekki hugsað sér að dvelja lengur í þjónustu konungs enda
hefði hann ekki komið að miklu gagni. Hann varð því að hverfa slyppur og
snauður heim til Islands en hafði þó ævinfyralegar ferðir og reynsluna af því að
umgangast sér háttsettari menn í farteskinu sem hann átti síðar eftir að miðla
löndum sínum svo ríkulega af.
Heimildir
Harly Sonne & Christian Grambye. 1987. „3-D. Fortællingogforlöb". Detfortaltesforlöb.
Ny narratologisk forskning. Kaupmannahöfn.
Helgi Þorláksson. 1987. „Jón Indíafari". Ársrit sögufélags ísfirðinga. 30. ár. ísafjörður.
Jacques Lacan. 1977. Écrits. A Selection. Translated from the French by Alan Sheridan.
Tavistock/Routledge.
Keld Gall Jörgensen. 1988. „Diegese-modellen — tilblivelse og anvendelse". Óprentuð
ritgerð. (fsl. þýð.: Anna Ingólfsdóttir. 1989. „Frásagnarlíkanið — tilurð og beiting".
Handrit.)
Guðbrandurjónsson. 1946. „Formáli“. ReisubókJóns ÓlafisonarIndíafiarasamin afhonum
sjálfium 1661.1.—II. Reykjavík.
Völundur Óskarsson. 1992. „Inngangur“. Reisubók Jóns Ólafisonar Indíafara samin af
honum sjálfum (1661). Reykjavík.
Ævisaga Jóns Ólafisonar Indíafara samin af honum sjálfum (1661). 1908-1909. Sigfiís
Blöndal gaf út. Kaupmannahöfn.
Summary
The Life of Jón Ólafison, Traveller to the Indies is a 17th-century autobiography
and travel book; it is the autobiographical sections that are discussed here. Jón
Ólafsson became well known in Iceland as a result of his extended travels in the
east, and his descriptions of adventures in unknown and exotic countries were
doubtless viewed in an heroic light by his countrymen, for few 17th-century
Icelanders had travelled so widely. If the autobiographical section of the Life are
examined it emerges that there is little there of the heroic, however. The Life is
divided in two parts, the first dealing with Jón’s experiences in Denmark, the
second with his travels in the east. Autobiographical passages form more promi-
nent a part of the first section, where Jón treats of his dealings with his superiors
in the Danish military. Discussion of this part of the Lifemakes use of the so-called
‘diagetic model’ as means of interpreting a narrative of development which has
at its centre a personal catastrophe such as characterises the structure of Jón