Skagfirðingabók - 01.01.1970, Qupperneq 50

SKAGFIRBINGABÓK
tektamissis hans, þótt beðið væri, nema ávæni eitt frá kansellíinu í
bréfum til Geirs biskups Vídalíns árið 1812 og 1813. Var þá í til-
gátum og ekki annað líklegra en að þessi öldungur mundi veslast upp
af harðrétti. Þótti nú ævi stiftprófasts mjög umskiptileg orðin og um-
hugsunarverð. Hörmuðu margir raunir hans, einkum kennilýðurinn,
sem elskaði hann og virti. Var í ráðagerð, að þeir fáu, sem skárst meg-
andi voru af nálægum prestum, legðu saman í einhvern lífsforða handa
honum, en það lenti þó í tómri ráðagerð, nema hvað vissir góðvinir
han greiddu fyrir honum.
Jón Espólín fer svofelldum orðum um séra Þorkel í Árbókum sínum
XI. deild, 392, árið 1798: „...tók stiftprófastsdæmi á Hólum aftur
séra Þorkell Ólafsson, er það hafði haft fyrri. Hann var allra manna
gæfastur og jafnlyndastur oftast, og eins við drykk, er hann hneigðist
til er hann eltist, en hirðingarlítill mjög og gerði eigi grein á reikn-
ingum. Varð hann félaus og lifði við það langa ævi, svo að enginn
vissi að honum lægi í þungu rúmi, hvað sem yfir hann leið."
Geir biskup Vídalín ritaði stiftamtmanni (Ól. St.) 24. marz 1803.
Kvartaði hann yfir því, að hann fengi engar skýrslur frá séra Þor-
keli né skil og engin svör, hversu oft sem hann skrifi honum og
áminni hann. Segist biskup hafa verið að hugsa um að ráða honum
til að segja af sér prófastsembættinu, svo að ekki þurfi að taka það
af honum á annan hátt. 31. dag sama mánaðar setti biskup séra Pétur
Pétursson á Miklabæ til að safna saman fólkstali í Skagafjarðarsýslu í
stað séra Þorkels. Sama dag tilkynna þeir stiftamtmaður og biskup
séra Þorkeli þetta. Einnig ritar biskup séra Þorkeli bréf sama dag. Er
bréfið mjög vingjarnlegt, og ræður biskup honum til að segja af sér
prófastsembættinu, heldur en það verði tekið af honum með vansæmd.
Séra Þorkell sótti ekki um lausn. Setti því biskup 28. júlí 1803 séra
Pétur til að gegna öllum prófastsverkum í Skagafjarðarsýslu, með því
að Þorkell stiftprófastur væri ekki fær um að hafa það embætti á hendi
framvegis „vegna uppáfallins heilsubrests". Sama dag ritar biskup séra
Þorkeli um þessa ráðstöfun sína og kvaðst vorkenna honum veikleika
hans, er muni hafa valdið því, að hann hafi ekki svarað hinum ekki
allfáu bréfum sínum. Ekki sækir séra Þorkell um að verða leystur frá
prófastsstörfum. Hefur hann að líkindum haldið prófastsembættinu í
48