Skagfirðingabók - 01.01.1970, Side 64

SKAGFIRBINGABÓK
fullu öryggi. Um sjö nafnanna gildir annað. Tvö þeirra eru misritanir,
hyggur Ólafur Lárusson, Friðleifsdalur og Friðleifsdalsá fyrir Hrolleifs-
dalur og Hrolleifsdalsá. En þá standa eftir Mánaþúfa á Skaga.1 Land-
brot (Þórir dúfunef „fór norður yfir Jökulsá að Landbroti"), Skála-
mýri í Tungusveit, Örreksheiði og að síðustu Holt, bær Friðleifs land-
námsmanns í Sléttuhlíð.
Sægur örnefna, sem hvergi voru skráð, hefur týnzt við ábúenda-
skipti á jörðum allt fram á síðustu ár, ellegar þá að stöðum hafa verið
gefin ný nöfn, af því ábúendur þekktu ekki hin, sem fyrir voru. Sýnist
engin leið vera til þess að sjá, hvenær örnefnið Skálamýri féll í
fyrnsku, og er miklu auðveldara að setja sér fyrir sjónir, hvernig það
kann að hafa myndazt, sé ráð fyrir því gert, að Skálamýri hin forna
sé Breiðamýri í Brúnastaðalandi, sem mér að vísu þykir einsýnt:
Eiríkur í Goðdölum og Kráku-Hreiðar halda norður Tunguna í því
skyni að ákveða mörkin milli landa sinna. Ár eru þar engar né önnur
landfræðileg skil, er séu ótvíræð (ár skipta yfirleitt landnámum í
Skagafirði), og því ekki annars kostur en taka glögg mið. Könnun
þeirra leiðir í Ijós, að miðað við Norðurá beint í austri skiptist Tung-
an í jafna helminga, en þá eru þeir jafnframt staddir hjá slakka þeim
hinum mikla, sem verður í Tunguna fyrir sunnan Hellisás. Við þeim
blasir mýrarflæmi í skálamynduðu landslagi. Skálamýri er því eðlileg
nafngift, og mætti þó allt eins hugsa sér hana öðruvísi til komna: að
fyrri liður sé eignarfallsmynd af orðinu skáli, — að hinum djúpa slakka
austur í Tunguna sé þar líkt við skála, langhús. Freistandi er sú til-
gáta, að nafnsmiðirnir hafi engir aðrir verið en þeir Eiríkur í Goð-
dölum og Kráku-Hreiðar, annar hvor eða báðir. Og nákvæmlega á
þessum stað kemur orðalagið „ofan til Norðurár" heim við land Eiríks
í Tungunni, eftir að hann gefur Hreiðari hana „alla niður frá Skála-
mýri". Merkjalínan, sem slitnaði sundur í frásögn Landnámabókar,
verður hér aftur heil.
1 Sjá: Mánaþúfa og Trölla-Iögrétta, Skagfirðingabók II. Þar færir Jón N.
Jónasson miklar likur fyrir því, að Mánaþúfa sé á Ketubjörgum.
62