Skagfirðingabók - 01.01.1970, Qupperneq 72

SKAGFIRÐINGABÓK
Skagafirði, og áttu þau marga syni. Allir eru þeir, sem á lífi eru, bú-
settir í Eyjafirði nema Jónas Kristjánsson, sem býr á Sauðárkróki.
Með Bergrósu ráðskonu sinni átti Kristján mörg börn. Hjá þeim hefi
ég séð mesta fátækt. Þegar þau komu að Ytri-Kotum, áttu þau sex
kindur og einn hest. Innanstokksmunir voru sama sem engir. Með
þeim fluttust að Kotum foreldrar ráðskonunnar, sem gátu ekkert unn-
ið, gömul og farin að heilsu. Allt fyrir fátæktarbasl og strit virtist
Kristján eiga ódrepandi lífsgleði. Hann var fremur vel gefinn maður
og ákaflega geðgóður, gerði snotrar vísur. Snillingur var hann að herma
eftir og gerði það með góðlátlegri glettni. En víst er það, að ekki var
hægt að sjá, að hann gerði háar kröfur til lífsins.
Ég segi hér frá einu atviki, sem sýnir, hvað fátækt er, en býst ekki
við, að yngri kynslóðinni þyki það trúlegt:
Ég kom neðan úr Blönduhlíð, átti þá heima á Fremri-Kotum. Hríðar-
veður var og töluverður snjór, þetta var seinnipart vetrar. Þegar ég kem
framhjá Ytri-Kotum, er Kristján úti staddur og kemur í veg fyrir mig
og bíður mér heim. Mig iangaði ekki til þess, því heimilið hafði orð á
sér fyrir mikinn sóðaskap. Ég vildi þó ekki neita boðinu, vissi sem var,
að það var gert af góðum hug, og Kristján mundi gleðjast yfir, að
gest bar að garði. Ég fór nú heim með honum og inn í baðstofu, en
hún var ekki vistleg. Torfgólf, hálffullir gluggar af snjó og sárkalt
inni. Móðir ráðskonunnar í rúminu og framan við það pottbrot með
eldsglæðum, sem rauk úr, gamla konan síhóstandi, því hún var mjög
brjóstveik. Kristján lék við hvern sinn fingur og segir, að ég sæki vel
að, því nú eigi að fara að borða miðdagsmatinn og ég borði nú líka.
Að því búnu kemur ráðskonan Bergrós með fulla stóra skál með ein-
hverju mórauðu í. Hún segir, að líklega falli mér ekki þessi matur, af
því að hann sé svona á litinn, en hann sé nú samt góður. Kristján
segir þá, að sér hafi nú heldur bætzt í búið nýlega, Skarphéðinn
Símonarson í Litladal hafi átt fylfulla hryssu, sem hafi farið niður i
skurð og drepizt þar, og svo hafi hann gefið sér allt draslið, og þess
vegna sé grauturinn svona á litinn, að lifrin úr hryssunni hafi verið
soðin í honum. Ég verð að segja mér það til raunar, og ekki síður veit-
endunum, að mér var með öllu ómögulegt að borða grautinn, hef ekki
verið nógu svöng til þess, en heimafólkið borðaði hann með mikilli
70