Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1997, Page 81

Fornleifarannsóknir á Geirsstöðum
Uppgröftur á Geirsstöðum ífullum gangi sumarið 1997.
eldsgangi, eða ofviðri, eða héruð eyði að
úr afdölum eða útströndum. Það er rétt að
fœra kirkju, ef þeir atburðir verða ... Ef
kirkja er upp tekin mánuði fyrir vetur, eða
lestist hún svo, að hún er ónýt, og skulu lík
og bein fœrð á braut þaðan fyrir
veturnætur hinar næstu. Til þeirrar kirkju
skulu færa lík og bein, sem biskup lofar
gröft að. Þar er maður vill bein fœra, og
skal landeigandi kveðja til búa níu og
húskarla þeirra, svo sem til skipsdráttar,
færa bein ... þeir skulu hefja gröft upp í
kirkjugarði utanverðum og leita svo beina,
sem þeir myndu fjár, ef von væri í
garðinum“,13
Brot á lögum þessum varðaði sektum:
„Ef landeigandi lætur eigi færa bein svo
13 Jón Stejfenssen 1975:151.
14 Jón Steffenssen 1975:151.
15 Jón Steffenssen 1975:152-157.
16 Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 1996:126-129.
Ljósm. Sherry Curl.
sem mælt er, eða fara menn eigi til þeir er
kvaddir eru, og verður hver þeirra sekur
þrem mörkum...".14
Þessi þáttur laganna er talinn hafa verið
skrifaður um 1130.
Til eru margar frásagnir í rituðum
heimildum um flutning kirkna og því sem
tilheyrði þeim. Flestar sagnanna eru huldar
þjóðsagnablæ15 en vart þarf að efast um að
ákvæðum Grágásar var hlýtt. Það hafa
fornleifarannsóknir sýnt fram á. Fyrir
fáeinum árum var rannsökuð kirkja á
bænum Stöng í Þjórsárdal. I kirkjugarð-
inum umhverfis kirkjuna þar fundust
nokkrar grafir sem innihéldu einungis smá-
bein, eins og kjúkur og handarbein.16
Greinilegt var að beinagrindurnar höfðu
79