Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1997, Page 129

Um Jökuldal
um og flutti þá öskuvorið að Hvammsgerði
í Vopnafirði. Hóf svo búskap á Hákonar-
stöðum 1876 og ljetst þar frá búi sínu 13.
júní 1894. Sigfmnur hafði eignast alla jörð-
ina 1873, er Gunnlaugur bróðir hans fór til
Ameríku. En á útmánuðunum harða vetur-
inn 1873-1874, komst Sigfmnur í heyþrot.
Sveinn færði honum þá hey austan úr
Fljótsdal og festi kaup á jörðinni. Varð Qöl-
rætt um þau jarðakaup og þótti fljótræði af
Sigfmni. Síðan bjó Sveinn þar rausnarbúi,
var heppinn gróðamaður og stórgjöfull.
Veturinn 1883-1884 datt tófa niður í eitt
sauðahús hans á Langagerði. Hafði verið
að þefa og leggja sig ofan á glugga á hús-
mæninum, er hún fann Ijárlyktina, og þá
mist jafnvægið. Vann Sveinn Sigurðsson
sauðamaður hans á henni þar í húsinu með
broddstaf sínum. Veitti því þó í fyrstu eigi
eftirtekt, annað en það væri snjór, sem fall-
ið hefði í garðann um nóttina, en tófan var
svo hrædd eða lævís - að hún hreyfði sig
ekki. Þennan vetur unnu tveir menn, - Ei-
ríkur Einarsson á Víðirhólum, orðlögð refa-
og hreindýraskytta, faðir Stefáns trjeskurð-
armeistara, og Þorfinnur Þórðarsonar í
Hjarðarhaga - yfir 40 tófur, enda orðin afar-
mikil refagengd þar þau ár,- Guðmundur
Snorrason í Fossgerði, sem þar hefúr búið
síðan 1884, er og einn gildasti bóndi dals-
ins; hefur hann keypt jörðina - Klaustursel
með Fossgerði - fyrir nokkrum árum, og þó
aukið kostnað við byggingar. Er hann hag-
sýnn búmaður og atorkusamur. Hinn 26.
nóv. 1906 reysti hann húsin í Klausturseli,
er hann hafði rifíð að loknum öllum haust-
önnum. En það er skjaldgæft þar, því frost
tekur jörð venjulega snemma á haustin.
Guðmundur er fæddur í Fossgerði 20. sept.
1850. Fjögra ára gamall fjell hann þar með
hendi og andlit ofan í pott á hlóðum og
skaðbrendist. Hjelt þó óskertri sjón, en ör-
in ber hann alla æfí síðan. Hann er nú ann-
ar bóndinn á Efradal, sem kominn er frá
Þorsteini Jökli, - Ragnhildur móðir hans
dóttir Sveins á Bessastöðum Pálssonar, og
dó hún í Fossgerði 26. marz 1907, 85 ára.
Hinn er Jón á Amórsstöðum (f. 22. febr.
1880), Stefánsson frá Möðrudal, snyrti-
menni í hvívetna og drengur góður. En þeg-
ar askan fjell, áttu flestir bændur á Efradal,
eða þá konur þeirra, kyn sitt að rekja til Þor-
steins Jökuls. Nú er varla nokkur maður þar
eftir af þeirri ætt. A Útdalnum hafa jafnan
búið færri bændur af ætt þessari.
Eftirmáli.
Jón Pálsson, höfundur þessarar fróðlegu og vel rituðu greinar um Jökuldalinn, sem
nú er lokið hjer í blaðinu, andaðist 26. sept. 1908 í Reykholti í Borgarfirði, en hann var
bróðir síra Einars Pálssonar, sem þar er nú prestur. Hafði Jón áður verið hjá bróður
sínum í Gaulverjabœ, en unt tíma, fyrir nokkrum árum, var hann hjer í Reykjavík og
vann í Gróðrastöðinni. Hann var greindur maður vel og unni mjög íslenskum fróðleik,
eins og þessi grein hans ber með sjer. Liðlega fertugur mun hann hafa verið, er hann
andaðist. Það er mynd hans, sem hjer fylgir að síðustu greininni
Ritstj. [Óðinsj
127