Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1997, Side 176

Múlaþing
Náttúrustofa Austurlands í Neskaupstað
Uppbygging Náttúrustofa
Náttúrstofa Austurlands tók til starfa sumarið 1995 og er því búin að ljúka tveimur starfsárum. Þetta
er fyrsta náttúrustofan sem starfar skv. lögum um Náttúrufræðistofnun íslands og náttúrustofur (60/ 1992).
A Suðurlandi og á Vestfjörðum hafa náttúrustofur nú tekið til starfa og brátt bætast í hópinn stofur á
Vesturlandi og á Norðurlandi vestra. Þeim er ætlað sams konar hlutverk, hverri í sínum landshluta.
Sveitarfélögin eiga og reka náttúrustofumar en ríkið leggur til allt að helming stofnkostnaðar og greiðir
laun forstöðumanns.
Hlutverk náttúmstofa er víðtækt á sviði náttúmfræða eða eins og segir í reglugerð um Náttúmstofú
Austurlands:
- Að stunda vísindalegar rannsóknir á náttúru Austurlands.
- Að safna gögnum og varðveita heimildir um náttúrufar og stuðla að almennum
náttúrurannsóknum og skal einkum lögð áhersla á Austurland og sérstöðu náttúru
þess.
- Að stuðla að œskilegri landnýtingu, náttúruvernd ogfrœðslu um umhverfismál bœði
fyrir almenning og í skólum á Austurlandi.
- Að veita frœðslu um náttúruna og aðstoða við gerð náttúrusýninga á Austurlandi.
- Að veita Neskaupstað og öðrum sveitarfélögum á Austurlandi umbeðna aðstoð og
ráðgjöfá verksviði stofunnar m.a. vegna nýtingar náttúrulegra auðlinda,
skipulagsmála og mats á umhverfisáhrifum framkvœmda enda komi greiðsla fyrir.
Náttúmstofu Austurlands er ætlað að þjóna öllu Austurlandi. Neskaupstaður er þó eina sveitarfélagið
á Austurlandi sem stendur að rekstrinum.
Húsnæði, tæki og búnaður
Við upphaf starfsemi Náttúmstofu Austurlands fyrir tveimur árum var ákveðið að stofan og útibú
Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins (RF) í Neskaupstað fæm undir sama þak. Af ýmsum ástæðum hefur
tekið lengri tíma en nokkum óraði fyrir að fá húsnæði og er ekki enn endanlega ffá því gengið þótt nú hilli
undir lausn. Stofan er því enn í bráðabirgðahúsnæði því er skotið var yfir hana í upphafi. Vinnuaðstaða við
ýmsa rannsóknavinnu er þar ófullnægjandi og það vantar tæki sem nauðsynleg em, bæði við almennt
skrifstofuhald og rannsóknavinnu. Upphaflega var ákveðið að halda að sér höndum við kaup á búnaði til
Stofunnar þar til sambýlið við RF kæmist á og hægt væri að meta hvaða stofnanimar gætu samnýtt, enda
talið að um skamman tíma væri að ræða.
Húsnæðisvandinn er einnig ein orsök þess að enn hefur ekki verið gert veralegt átak í að safna
heimildum um náttúm Austurlands. Stofan hefur áhuga á að koma sér upp safni af skýrslum og skrifum
sem fjalla um náttúru Austurlands, landnýtingu og náttúm- og umhverfisvemd í fjórðungnum. Einnig þarf
hún að eignast meira af ýmsum almennum náttúrufræðiritum.
174