Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 10
Ritstjórnarpistill
Kæri lesandi
Um þessar mundir eru liðin 35 ár síðan tveir ungir nemendur við Háskóla
íslands gáfu út fyrsta tölublað tímarits sem þeir gáfu heitið Sagnir. Eins og
þeir lýstu í ritstjórnarpistli var ritið gefið út af litlum efnum en greinilegt
er að metnaðurinn var mikill því margt áhugaverðra greina og viðtala gaf þar að
h'ta. í pistlinum hktu þeir aðdragandanum að útgáfu Sagna við meðgöngu en virtist
finnast leitt að afkvæmið var ekki nógu snoturt. Þeir voru vitaskuld ekki einir á
ferð, að meðgöngunni komu margar hjálparhendur, höfundar greina og pistla,
hönnuður forsíðunnar auk þess sem stuðnings og framlags Þórs Whitehead og
Gústafs Níelssonar var getið sérstaklega í ritstjórnarpistli. Ritstjórarnir kappsömu
voru sagnfræðingarnir Gunnar Þór Bjarnason og Eggert Þór Bernharðsson.
Eggert Þór varð bráðkvaddur á gamlársdag 2014 langt fyrir aldur fram og var
öllum harmdauði. Sagnir ársins 20,16 eru helgaðar minningu hans. Þess gætir víða á
síðum ritsins; við fengum góðfúslegt leyfi Hjalta Hugasonar til að birta eftirmæhn
sem hann flutti við útför Eggerts, fyrrum samritstjóri Sagna og góður vinur Eggerts,
Gunnar Þór Bjarnason, rifjar upp áratuga kynni sín af honum og jafnframt birtum
við umfjöhun um síðustu bók Eggerts, Sveitin í sálinni. Forsíðumyndin tengist hka
minningu hans, en einnig meginviðfangsefni Sagna þetta árið sem er fátækt. Myndin
sýnir glaðlega unga stúlku horfa mót sól í braggahverfi í Reykjavík, en eins og
lesendur muna var eitt af stórvirkjum Eggerts Þórs Bernharðssonar bókin Undir
bárujárnsboga, sem óhikað má fuUyrða að hafi haft jákvæð áhrif á viðhorf Islendinga
til mannlífsins í braggahverfum eftirstríðsáranna.
Minningu annars mæts háskólamanns eru einnig gerð skU í Sögnum þetta árið;
Páll Skúlason, heimspekingur og fyrrum rektor kvaddi okkur á þessu ári og arftaki
hans, Kristín Ingólfsdóttir, minnist hans í stuttri grein.
Tímaritið Sagnir hefur breyst mikið á þeim 35 árum sem liðin eru frá fæðingu
þess, þótt umfjöUunarefnið, sagnfræðin og alhr hennar töfrar, sé hkt. Eins og áður
sagði er meginviðfangsefni Sagna þetta árið hið margræða fyrirbæri „fátækt“ sem
nokkrir greinahöfundar úr hópi sagnfræðinema nálgast frá ý'msum sjónarhornum.
Þær fjalla um býsna óhk sefni, t.d. er rakin saga manns sem gat vart taUst mjög
fátækur sjálfur en stóð í miklum málaferlum á einhverjum hörðustu tímum
Islandssögunnar, átjándu öldinni. Auk þess er skrifað um Pólana sem voru alræmt
fátækrahverfi, hf þurfamanna í Reykjavík á fyrri hluta 20. aldar, uppbyggingu
FeUahverfis, stöðu útlendinga á íslandi eftir bankahrunið oggreiningu á uppþomm
sem urðu í Bretiandi árið 2011.
Sagnfræðin sjálf er tekin fyrirí sérstökumgreinabáiki aukþess sem fjöldigreina um
margvíslegt áhugavert efni annað er hér að finna. Þar koma fiskveiðistjórnunarmál,
flóttamaður, þjóðernissinnar, hugvitsmenn og stúkumenn við sögu auk þess sem
hinu fræga Landsdómsmáh gegn Geir H. Haarde fyrrum forsætisráðherra eru gerð
10