Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 75
kyggingu „íveruhúsa“ fyrir fátæka verkamenn í Kristjaníu (Osló), sem væru mun
ketri en fátækt fólk hefur „alment átt við að búa“. Leiguverð var þó sagt hátt eða 18
kt- og 20 aurar á mánuði fyrir eitt herbergi og eldhús.2 Nokkrum vikum síðar lagði
^étur G. Guðmundsson af lista Dagsbrúnar fram tillögu við gerð fjárhagsáædunar
^eykjavíkur, um að tekið yrði 10.000- króna lán til að reisa „verkamannahæli“,
etns og hann kallaði það. Ljóst er af umræðum að átt var við íbúðarhús fyrir
'erkamannafjölskyldur. Taldi Pétur að sh'kt myndi draga úr atvinnuleysinu, bæta
Ur brýnum húsnæðisskorti og lækka húsaleigu í bænum. Tillaga Péturs féll í grýttan
jarðveg. Tryggvi Gunnarsson bæjarfulltrúi, fyrrverandi þingmaður og bankastjóri
Landsbankans, kallaði tillöguna „húmbúg“ sem myndi engin áhrif hafa á húsaleigu
ne húsnæðisskort. Fór svo að tillagan var felld. Aðeins Pétur sjálfur greiddi henni
atkvæði sitt.3
Þrátt fyrir þessa afgreiðslu náðist áfangi í baráttunni gegn húsnæðiseklunni
n°kkrum árum síðar með kaupum Reykjavíkurbæjar á Bjarnaborg í apríl 1916, en
íbúðirnar voru leigðar út til fólks í vanda. Þó var ljóst að meira þyrfti til.* * 4
A næstu misserum voru húsnæðismál og aðstæður efnasnauðra iðulega til
u,Tlræðu hjá fátækranefnd borgarinnar.5 Borgarstjóri Knud Zimsen sat alla fundi
nefndarinnar og gerði reglulega grein fyrir öllum þeim fjölda manna sem til hans
komu í húsnæðisleit og lýsti því hvernig sér gengi að útvega íbúðir „handa sumum
Pessara manna“, en of margir fengju enga úrlausn sinna mála. Viðstaddir fátækra-
ulltrúar gáfu einnig upplýsingar um stöðuna frá viku til viku og tóku að sér að afla
"tneskju um lausar íbúðir. Fátækrafulltrúum hafði verið fjölgað um þessar mundir
Vegna ástandsins en þeirra hlutverk var m.a. það að leggja mat á aðstæður þurfa-
^anna og annarra þeirra sem til nefndarinnar leituðu.6
^Jhr virðast hafa verið sammála um að til stórvandræða horfði og óánægja
almúgafólks magnaðist stig af stigi. í september 1915 sakaði Dagsbrún, Blaðjafnaðar-
>>lanna, bæjarstjórnina um aðgerðaleysi í húsnæðismálum, sem væri komið á hættu-
stlg; >, ...meirihluti bæjarbúa í höfuðborg okkar; ...hefst við í bústöðum svo óhollum
að danskir bændur myndu ekki taka í mál að hafa svínin sín í þeim.“7
Eagblaðið Höfuðstaðurinn lá ekki heldur sínum skoðunum: „ Ekki er nú um
annað talað en húsnæðisleysið, sem von er, þar sem nú er liðinn flutningsdagur
°g fjöldi fólks er húsvilltur“. Fréttaritari taldi h'tið hafa áunnist og bæjarstjórn h'tið
gert til úrbóta.8
En svo dró til tíðinda.
Bráðabirgðahús
anudaginn 4. október 1916 hélt fátækranefndin aukafund á skrifstofu borgar-
^ ■•Knstjania byggir íveruhús fyrir verkamenn“, Verkamannabtad, 20. sept. 1913, bls. 64.
^ „Bæjarstjórnarfundur 27. nóvember 1914“, Morgunbtaðið, 28. nóv. 1913, bls. 121 og 122.
4 "Bjarnaborgarkaupin", Vísir, 9. apríl 1916, bls. 2.
5 Brr. Fundagerðir fátækranefndar, 1. okt. 1914 og 12. ágúst 1915.
Brr. Fundargerðir fátækranefndar.
T "Bæjarstjórnin og dýrtíðin", Dagsbrtín, 14. ág. 1915, bls. 21.
B "Húsnæðisleysið enn“, Höfuðstaðnrinn, 4. tbl. 2. okt. 1916, bls. 1.
75