Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 111
íslenskunámskeiðinu var bundin von við að útlendingar gætu aukið orðaforða
Slr>n tii að auðvelda sér atvinnuleidna. Hugmyndin var að auðvelda údendingum
gerð ferilskrár, hvernig ætti að fara í starfsviðtöl, samfélagsfræðslu o.fl.32
Arið 2009 voru 4.220 útiendingar á skrá hjá Vinnumálastofnun; þar af tóku
jjni 13% eða um 564 þátt í virkniúrræði en á sama tíma tóku um 16% íslendinga
Patt. Erlendir ríkisborgarar sem tóku þátt í virkniúrræði voru hlutfalislega fleiri
fcn Islendingar árið 2010, en helsta skýringin er sú að fjöldi údendinga fór í
lslenskunám. Þeir sem kunnu ekki íslensku stóðu verr að vígi en aðrir, sérstaklega
fc enskukunnáttu þeirra var Hka ábótavant. Flestir útiendinganna sem tóku þátt
Vlrkniúrræðum, tóku því fagnandi að geta stundað íslenskunám, á árinu 2009
' fJÚu um 480 manns þá leið. Árið eftir voru erlendir íslenskunemar orðnir 2.200,
en reyndar fór stærstur hluti þeirra í stöðumat í málinu. Á fyrstu sex mánuðum
arsins 2011 fóru um 1.300 útlendingar í ísienskunám, sem þýddi að 67-78% úrræða
tengdust íslenskunámi eða stöðuprófum í íslensku. Af öðrum námskeiðum má
nefna starfsleit, leiðbeiningar um íslenskt samfélag, ferilskrárgerð og sjálfsstyrkingu
S!° fátt eitt sé nefnt. Margir fóru í frekara nám, í starfsþjálfun eða fengu reynslu-
raðningu og nokkrir tóku vinnuvélapróf, meirapróf, fóru á tölvunámskeið o.s.frv.33
Ahrif bankahrunsins voru mikil á atvinnuþátttöku útiendinga sem höfðu verið
Urn tíu af hundraði vinnandi manna, eftir hrunið hefur sú tala lækkað mikið.34
: Andúð á útlendingum — aukin þjóðernishyggja
^ and samtímans er ekki eins einsleitt og það var fyrir 50 árum. Samfélagið er fjöl-
reyttara, skemmtilegra og jafnvel opnara en það var.35 Údendingaandúð eða jafn-
'hatur er hins vegar ekki nýtt fyrirbæri á íslandi. Orðræðan í íslensku samfélagi
s,ðustu misserum um údendinga hefur einkennst af orðanotkun á borð við „ég
jr ekki rasisti en ...“, „ég er ekki kynþáttahatari en ...“ eða „ég hef ekkert á móti
yndingum en ...“. Lykilorðið í umræðunni er „en“. Alhæft er um údendinga eða
arnópa en orðinu „en“ bætt við, því ekki þykir við hæfi að hafa slíkar skoðanir.36
Einn stjórnmálaflokkur gerði t.a.m. út á údendingaandúð til að ná sér í atkvæði
■'rir Alþingiskosningarnar árið 2007, en það var Frjálslyndi flokkurinn. Framámenn
°kkunum lýstu því yfir að údendingar, sérstaklega þeir sem komu af EES svæðinu
„ tu valdið félagslegum vandamálum þar sem spenna gæti skapast á atvinnu-
arkaði, „... ekki vegna þess að hér sé svo mikil eftirspurn eftir vinnuafli heldur
nu frekar að svo mikil eftirspurn verði eftir vinnu að hér verði hugsanlega aukið
~ f'ef. Vinnumálastofnun, Dröfn Haraldsdóttir, Gerður Gestsdóttir, Hrafnhildur Tómasdóttir,
^ar Sigurðsson, „Údendingar á atvinnuleysisskrá og þátttaka í virkniúrræðum", bls. 6.
^ ef Vinnumálastofnun, Dröfn Haraldsdóttir, Gerður Gestsdóttír, Hrafnhildur Tómasdóttir,
Sigurðsson, „Údendingar á atvinnuleysisskrá og þátttaka í virkniúrræðum", bls. 7, 9.
^ ^ €f MIRRA, Staða innflytjenda á erfidleikatimum-raddir og viðhof bls. 10.
* ef- Jóhanna Helgadóttir, „Innflytjendur til bjargar", Hugsandi.
^ Jenný Anna Baldursdóttir, „Ég er ekki rasisti en ...“, Kvennab/aðið, 26. maí 2014,
tP7/kvennabladid.is/2014/05/26/eg-er-ekki-rasisti-en/. Sótt 15. nóvember 2014.
111