Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 196
Guðmund Hannesson voru á svipaðari skoðun og töldu að þetta ástand mætd að
einhverju leyti rekja til þingræðis.87
Valdhafar voru sagðir sitja aðgerðalausir á meðan úrkynjun og siðspiliing
geisaði í höfuðborginni.88 Þjóðin var sögð vafra um í andlegu myrkri" ’•
Þjóðernissinnar sjálfir voru „sólskin“ en andstæðingar þeirra „svartidauði“.9"
Sturlungaöld samd'mans sáu þjóðernissinnar jafnframt sem d'ma umbrota
og þótt ástandið væri slæmt voru nýir og betri d'mar framundan.91
3.4 Æska og hetjuímynd fasismans.
Hetjur leika lykilhlutverk í fasískri hugmyndafræði enda þurfa allir menn að gerast
hetjur til að endurfæðing þjóða sé möguleg. Hinn fasíski maður er karlmannlegur.
hávaxinn ogí góðu líkamlegu formi.92 Algengt er meðal fasískra hreyfinga að áhersla
sé lögð á ungt fólk, æskan er oft upphafin sem tákn fyrir styrk, þrótt og hugrekki.
Ljóð sem birtist í Þórshamri er greinilega undir áhrifum frá þessum hugmyndum ed
þar segir meðal annars: „Köstum af oss bolbítsgervi/konungbornir frjálsir menn/
hetjuliðið landið erfi/lifa fornar dáðir enn“.941 ljóðinu kristallast hlutverk hetjunnar
í hugmyndafræði þjóðernissinna og fasista almennt. Hetjan tekur upp gildi fornrar
gullaldar og notar þau sem drifkraft í baráttu fyrir nýju samfélagi. Það að hetjuliðið
erfi landið gefur í skyn að þar sé átt við yngri kynslóðina.
Þjóðernissinnar lögðu mikla áherslu á það hlutverk sem æskan gegndi 1
baráttunni gegn úrkynjun og marxisma. Þeir reyndu stöðugt að höfða til ungs fólks
og sögðust þekkja hug þess betur en önnur stjórnmálaöfl.95 Þjóðernisstefnan var
sögð „hugsjón hinnar vaknandi æsku“.96 Þannig væri hún ekki einungis sú stefna
sem best hentaði æskulýðnum heldur væri yngri kynslóðin í eðli sínu róttæk og
fasísk og hugsanaferli hennar og heimssýn allt öðru vísi en fyrri kynslóða.97 Æskan
átti að leika lykilhlutverk í endurreisn íslands; „Sameinaður munu [æskumenn]
ganga að verki og hrinda miskunnarlaust úr vegi sínum skaðræðisöflum og öðrutn
fjandmönnum hins íslenska anda“98 Einnig var íslensk æska álitin óspillt og að hun
hefði verið fyrst til að koma auga á þann vanda sem steðjaði að á meðan hinir eldn
87 Ragnheiður Kristjánsdóttir, „Efasemdir um þingræði“, Þitigrœði á íslandi - Samtið og Saga. Ritstjórar
Helgi Skúli Kjartansson, Ragnheiður Kristjánsdóttir, Ragnhildur Helgadóttir (Reykjavík 2011), bls. 128.
88 „Framtíð æskunnar“, ísland, 14. nóvember 1936, bls. 3.
89 „23. apríl 1933“tAkœran, 7. janúar 1934, bls. 1.
90 Akaran, 15. janúar 1934, bls. 2
91 „Tíminn er kominn“, Akœran, 23.júní 1933, bls. 2.
92 George L. Mosse, Tbe Fascist Revolution, bls. 31.
93 Sama rit, bls. 13.
94 „Herhvöt til æskulýðs íslands“, Þórshamar, 9. janúar 1934, bls. 2.
95 „Nokkur orð til kjósenda í Vestmannaeyjum“, Þjóðernissinninn, 7. júrú 1934, bls. 1.
96 „23. apríl 1933“, Akaran, 7. janúar 1934, bls. 4.
97 „Tökum saman höndum“, Mjölnirt 1. maí 1934, bls. 29.
98 „Fram til baráttu“, Akœran, 18. janúar 1934, bls. 1.
196