Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 45

Gróu er ekki nefnt, sem sýnir stöðu
giftra kvenna. Þeir voru systrasynir
Snæbjörn og Gísli stúdent Bjarnason
sem lést af völdum Stórubólunnar við
Noreg árið 1707.
Þegar Snæbjörn var um þriggja ára
gamall átti faðir hans í viðskiptum við
erlenda skútukarla. Slík verslun var með
öllu bönnuð vegna einokunar Dana á
allri verslun og áttu þeir sem versluðu
við annarra þjóða skútukarla á hættu að
verða sektaðir. Konungsbréf vargefið út
árið 1682 þar sem reglur um launverslun
voru hertar og samkvæmt þeim skyldi
sá sem verslaði utan verslunar konungs
settur í járn og færður til Brimarhólms.6 *
PáU sýslumaður keypti veiðafæri og í
kjölfar þess var hann árið 1680 dæmdur
frá embætti og búslóð. Hann hafði áður
en til dómsins kom átt samtal á Alþingi
við fógetann um „verslunarhagina“ og
sagt honum að ef hann hefði ekki ke)’pt veiðafæri fyrir prjónles vorið 1678 af
enskum duggara hefði skip hans ekki komist á sjó alla vertíðina. Fógetinn sagði
yfirvöldum frá samtali hans og sýslumannsins.'
Það að sýslumaðurinn sjálfur sem var æðsti embættismaður í héraði hafi brotið
t>ann við launverslun, segir sína sögu um vöruskortinn í landinu sem gat komið
í veg fýrir að hægt væri að stunda veiðar eða aðra vinnu. Það var eitt sinn að
þdr sveitungar Páls voru staðnir að verki við launverslun eftir að tilskipunin um
verslunina árið 1682 var sett á. Páli bar sem sýslumanni ásamt sínum meðdómendum
sem þá voru 5 lögréttumenn, að dæma mennina. Hann kom því þannig fyrir að
aðeins einn þeirra var dæmdur til búslóðamissis og sleppti hinum tveimur. Hann
öæmdi mennina ekki eftir tilskipun konungs og varð einokunarkaupmaðurinn á
Þingeyri æfur út í sýslumanninn og kærði dóm hans til Alþingis.8
Það gerðist fleira á Núpi á uppeldisárum Snæbjörns. Séra Bjarni Brynjólfsson
arfleiddi Gróu sýslumannsfrú árið 1702 af öllum eignum sínum í Neðri-Hjarðardal.
Séra Bjarni vildi með arfinum launa þeim hjónum fyrir framkomu þeirra í garð Tor-
fr, bróður hans sem hafði lifað á flakki um tíma vegna barneignar með hálfsystur
beirra bræðra. Páll sýslumaður var h'klega afskiptalaus gagnvart felum Torfa og
Björn Þórðarson, „Refsivist á íslandi", Skimir 101 (1927), bls. 164.
1 Jón J. Aðils, izinokunarverslunin 1602-1787, bls. 600.
8 Kjanan Ólafsson, Firðirogfólk 900-1900. Vesfur-ísa]/an)arsýs/a, Vestf)arðarit 1. Búnaðarsamband Vestf]arða
1999, bls. 228.
45