Sagnir - 01.06.2016, Page 115

Ekki virðist fara milli mála að andúð íslendinga á útiendingum hefur aukist
ra nruni, eins og dæmin hér að ofan gefa til kynna.50
Auá
Niðurstöður
nnnuleysi hafði löngum í sjálfu sér ekki verið neitt sérstakt vandamál á íslandi,
Pan fór sjaldan yfir 4% fyrir bankahrunið árið 2008. Líta má á einkavæðingu
fysfyrirtækja sem ákveðinn undanfara þess að bankakerfið hrundi og efast má um
,einkavæðing bankanna hafi verið skynsamleg ef horft er til baka.
, I kjölfar EES samningsins og í þenslunni á 10. áratug síðusm aldar komu æ fleiri
j^tlendingar til landsins í atvinnuleit sem þótti jákvætt. En um leið skóinn fór að
ePpa vildu Islendingar losna við útlendinga, þeir tækju störf frá þeim og greina
a leynt og ljóst að mörgum íslendingum sé meinilla við þá og að þeir hafi aldrei
'erið neitt sérstaklega velkomnir hingað.
^^Erfitt er að fá atvinnu- og dvalarleyfi komi útiendingar annars staðar frá en
|., EES/ESB svæðinu og eru reglur og lög afar þung í vöfum. Ríkisstjórnin og
'fyg]afinn standa sig illa, hvað varðar stefnumómn og löggjöf í málaflokknum.
(e.
®&t er að túlka þessi ströngu skilyrði sem ákveðna tegund af útiendingahatri
Xenophobia).
, Etinnun sem Félagsvísindastofnun Háskóla Islands gerði fyrir Alþýðusambandið
.I*lai 2008 var afar sláandi en þar mátti sjá að ungu fólki fannst sjálfsagt að greiða
endingum lægri laun og veita þeim síðri hlunnindi en Islendingum. Áhugavert
V:tr* að gera slíka könnun í dag til að kanna hvort eitthvað hafi breyst í þeim efnum.
. Evi kemur alls ekki á óvart að hrunið hafði ekki góð áhrif á atvinnuþátttöku
endinga. Margir þeirra missm vinnuna og um leið það líf sem þeir höfðu skapað
^er> en sumir sám fastir á íslandi vegna eigna sem erfiðlega gekk að selja — þeir voru
undnir í báða skó. Orðræðan breyttist, útlendingum var ekki kennt um hrunið,
dur voru þeir fremur taldir til trafala í atvinnulífinu. Þetta hefur m.a. leitt til að
endingar þora síður að kvarta ef þeir verða fyrir einhverskonar misrétti af hálfu
lnnuveitenda síns.
, unendingar rétt eins og íslendingar missm vinnu sína við hrunið en oftar en
, Ul stóðu þeir þó verr að vígi en heimamenn. Regluverkið varð til þess að fjöldi
lrra átti t.a.m. ekki rétt á atvinnuleysisbótum né annarri slíkri samfélagsaðstoð.
k Andstaða við útiendinga varð sýnilegri eftir hrun — vegna áhrifa vefdagblaða,
hl08gs og annarra opinna samfélagsmiðla sem hefúr vaxið fiskur um hrygg frá
^austi 2008 og hefur þjóðernishyggja orðið meira áberandi í íslensku samfélagi.
efpnt keft*1 verið að draga úr vægi hennar með orðanotkun á borð við „ég er
L rasisti en ..." þar sem lykilorðið er „en“. Jafnvel hafa einstaka þingmenn og
r stjórnmálaflokkar boðið sig fram með þjóðernishyggju og útiendingaandúð
t . eioarljósi. í stað þess að velta því fyrir sér hvað útiendingar hafa gert mikið
, • r landið og eiga eftir að gera mikið, hefur hræðslan tekið völdin víða sérstaklega
>=ar kernur að íslenskri mngu, menningunni og hinu helga norræna kyni. Þeir
50
1 cf MIRRA, Stada innfytjinda á erfiðleikatimnm-raddir og viðhorf, bls. 11.
115