Skagfirðingabók - 01.01.2011, Blaðsíða 89

NÁBÝLIÐ VIÐ HÉRAÐSVÖTN
kom fórum við austurfyrir og létum
féð inn, útlit heldur ótryggt og veður­
spá leiðinleg. Daginn eftir, 23. nóv­
ember, var hvöss norðanátt og snjó­
koma, nánast blindhríð er leið á
dag inn. Við brutumst austur fyrir um
morguninn, eingöngu til að byrgja
húsin, gáfum ekkert, vildum ekki
tefj a lengi handan kvíslarinnar því
hún gæti orðið ófær þá og þegar. Það
er skemmst frá því að segja að við
kom umst ekki yfir kvíslina næstu tvo
daga. 24. nóvember var ennþá blind­
hríð. 25. nóv ember var hríðarhragl­
andi, frost herti er leið á daginn og
kvíslin stóð bakkafull af krapi. Eins og
áður segir, komumst við til fjárins
síðla dags 26. nóvember en þá var
kvíslin orðin manngeng. Féð búið að
standa inni, málþola, í tæpa fjóra
sólar hringa. Líklega hefur það aldrei
staðið jafnlengi inni án gjafar.
Víst var maður stundum smeykur
að fara yfir kvíslarnar, þær líka æði oft
við sjárverðar. En maður vandist þessu
nokk uð enda alinn upp við þetta frá
barnsaldri. Auðvitað var ætíð reynt að
fara varlega, þó segja megi að stund­
um væri e.t.v. teflt á tæpt vað. Ég verð
þó að játa að eitt sinn varð ég verulega
smeyk ur, og er þá ekki fast að orði
kveðið.
Ég var á heimleið framan úr sveit
snemma nóvembermánaðar árið 1959.
Nokkurt hríðarveður var og gekk á
með alldimmum éljum en birti nokk­
uð milli élja. Frekar hægur vindur,
tvíátta, sem sagt ekkert stórviðri, en
fór þó heldur versnandi er leið á dag­
inn. Húsabakkasystkin ferjuðu mig
yfir Sandana og syðri hluta Suðurkvísl­
ar þar sem hún var dýpst. Norðari
hluti kvíslarinnar var nokk uð grynnri,
og þar taldi ég mig geta vaðið yfir.
Nokkur krapaburður var kominn í
kvíslina, og sýnilega ekki langt í að
hún stoppaðist. Og þó að á væri nokk­
ur élja hreytingur öðru hverju, sá ég
ljós í glugga heima, en nokkuð var
byrj að að húma. Ég var kominn nokk­
uð áleiðis er allt í einu gerði dimmt él.
Ég dokaði við um stund, hélt að élinu
mynd i slota fljótlega, sem þó varð
ekki. Ég sá ekki lengur ljós heima,
stóð í mjaðmardjúpu krapavatni og
vissi raun ar ekki hvaða stefnu ég átti
að taka. Ég reyndi að finna hvernig
straumlagið var, en gat engan veginn
áttað mig á hvernig kvíslin rann. Ég
var sem sé orðinn hálf villtur og varð
sannast sagna hræddur. Og nú fór
kuldinn að segja til sín. Ég hlaut því
að fikra mig eitthvað áfram, þó óvíst
væri um rétta stefnu. Til allrar ham­
ingju létti élinu jafnsnögglega og það
hafði skollið á og ég sá ljósið heima og
varð æði feginn. Nokkuð hafði mig
borið af leið, þó ekki mjög mikið, og
þakkaði ég það því að ég hafði farið
mjög rólega. Ég var fljótur að hafa
mig til lands og í húsaskjól. En nokkr u
eftir að ég kom heim hvessti af norðri
og gerði stórhríð.
Eftir á að hyggja finnst mér líklegt,
að stundin, sem ég var að reyna að átta
mig í kvíslinni, hafi verið mikið
skemmri en mér fannst þá. Hvort
tveggja var, að kuldinn sótti nokkuð
fast að, svo og hitt, að ég varð raunver­
ulega hræddur þegar ég vissi ekki
hvert halda skyldi. Við slíkar aðstæður
finnst mér ekkert óeðlilegt, þó tíma­
skyn mitt brenglaðist nokk uð. Í annan
stað held ég, að þegar ég fór að fikra
mig áfram, þó óvíst væri um rétta
stefn u, þá hefði mig borið meir a af­
89