Skagfirðingabók - 01.01.2014, Side 113

ÉG SAT EINUNGIS EINN HEILAN VETUR Á SKÓLABEKK
113
urinn sem virkilega vann undirbúnings-
vinnu sína og byrjaði snemma að safna
efni til sagna sinna. Bæði áður og eftir að
hann kom frá Ameríku var hann byrjaður
að ferðast út um land. Rótin úr Sjálfstæðu
fólki er ferðin sem hann fór gangandi
frá Austfjörðum til Akureyrar 1925 eða
svo. Halldór Guðmundsson, sem mikið
er að vinna í Halldóri og skrifaði sína
magistersritgerð um hann, fékk leyfi
Auðar til að komast í hans gömlu pappíra
og hefur sagt mér að hann hafi aldrei orðið
jafnhissa. Í vasabókum hans eru drög að
öllum þessum persónum hans sem síðar
komu fram. Og þarna voru hans syrpur
sem hann hafði heyjað í á ferðum sínum
um landið úr samtölum við fólk og efni
í allrahanda persónur og sögur. Hann
hafði líka ótrúlegt minni á það sem hann
hafði heyrt, var seigur með að grípa upp
sjaldgæf orð. Oft spurði ég hann um orð
eftir að ég var kominn á Orðabókina,
hvaðan hann hefði hitt og þetta. Og
oftast nær vissi hann það. T.d. var það „að
ryðja hreppana“. Þegar krakkarnir skitu
á gólfið. Þetta kvaðst Laxnes hafa heyrt
uppi í Borgarfirði. Svo spurði ég um þetta
í útvarpinu og þá kom í ljós að einhver
kannaðist við orðtækið í Borgarfirði.
Aðspurður um orðtakið „að setja sök
við súlu“, haft eftir Stefáni Sveinssyni á
Uppsölum, kannaðist Jakob við það og
sagði fornt orðatiltæki. Hugsað þannig að
herfang var sett upp við súlu eða staur til
skipta. Í einhverri riddarasögu kemur fyrir
sú skýring að þegar herfangi sé skipt skuli
það borið að súlu eða staur. Hin gamla
merking er auðvitað horfin en orðtakið í
munni Stefáns þýddi að hætta einhverju.
Hér hefur Jakob brugðið sér í heyskapinn á Fjalli með Halldóri bróður sínum.
Eigandi myndar: Snorrastofa í Reykholti.