Tímarit Máls og menningar - 01.06.2010, Side 14

H a l l g r í m u r H e l g a s o n
14 TMM 2010 · 2
Og börðu okkur til hlýðni með fjölmiðlafrumvarpi. Þeir vildu fá
gamla tímann aftur. Vildu fá að ráðskast með þjóðina eins og ómálga
sjúkling, mata hana með „réttum fréttum“ og sjónvenja við „rétta
fólkið“. Yfirdoktor á þeirri deild: Maður sem nú, eftir ýmsar detox-með-
ferðir, kallar sig Hr. Ógeðslegt Þjóðfélag.
Fjölmiðlafrumvarpinu var þó alls ekki beint gegn neinum ákveðnum
fjölmiðli eða ákveðnu eignarhaldi, hét það í fögrum flokksmunni. Ekki
fyrr en nýverið var annað viðurkennt þegar þáverandi þingflokks-
formaður Sjálfstæðisflokksins, Illugi Gunnarsson, spurði í umræðum
um fjármál flokkanna hvort það sýndi ekki fram á Baugsfjármögnun
Samfylkingar að hún barðist á móti fjölmiðlafrumvarpinu? Semsagt:
Eftir öll þessi ár: Viðurkennt að Sjálfstæðisflokkurinn flutti málið gegn
Baugi, höfuðandstæðingi sínum í pólitík.
15.
Fjölmiðlafrumvarpsmálið sýndi Baugsvandann í hnotskurn. Þeir sem
gagnrýndu eða lögðust gegn því breyttust umsvifalaust í „Baugsliðið“,
sem fyrir vikið innihélt hálfa þjóðina, helming Alþingis, heilu stjórn-
málaflokkana og forseta Íslands.
Að því leytinu var það eðlisskylt upphafi Baugsmála. Vandinn var
samur: Sá sem gagnrýndi grunsamlega aðför stjórnvalda að fyrirtæki
sem var þeim ekki að skapi var umsvifalaust sakaður um að vera á mála
hjá því fyrirtæki. En síðan hvenær ber þeim sem gagnrýnir misnotkun
valds sem bitnar á ákveðnum aðila að taka ábyrgð á öllum hans gerðum
eftir það, bókhaldi jafnt sem bankalánum? Þótt ég hafi orðið til að benda
á hlutdrægni forsætisráðherra í viðskiptalífinu neita ég alfarið að hafa
þar með kvittað undir allt það sem fórnarlamb þeirrar hlutdrægni gerði
þá eða síðar.
Hér kjarnast því vandi gagnrýnandans í málfrjálsu landi. Valdið
reynir alltaf að ómerkja hann, skipa honum í sveit með „götustrákum“,
ásaka hann um sálarsölu og mellugang. Sá sem vogar sér tekur áhættuna.
Þægilegust er þögnin. En þegar valið stendur á milli þess að þegja með
spilltu valdi eða tala gegn því er svarið augljóst, jafnvel þótt það kosti
eitthvað. Því auðvitað reynir hið spillta vald að verja sig með öllum
ódýrum ráðum. Slíkt er einmitt hlutverk hins spillta valds. Það refsar
þér með brennimarki. En slíkt ber ekki að syrgja heldur bera með sæmd
því brennimark valdsins er vegtylla.
Sjálfur skal ég glaður heita „Baugspenni“ ef það er verðið sem greiða
varð fyrir að fá að gagnrýna Davíð Oddsson.