Tímarit Máls og menningar - 01.06.2010, Side 56

Ú l f h i l d u r D a g s d ó t t i r
56 TMM 2010 · 2
fram í Vampíruskóla-seríunni, en þar eru allar vampýrurnar eins og
súpermódel í laginu (sem fyrir miðaldra holdmikla konu eins og mig
minnir bara á ímynd dauðans sem beinagrind í kufli)). Þessar skýringar
segja sjálfsagt eitthvað um ástæðurnar fyrir því að vampýran er orðin
aðgengilegri almennum lesendum og áhorfendum og virkar ekki lengur
eins óttaleg – eða fjarstæðukennd – sem skrýmsli.
Þó er ekki allt glatað, því þrátt fyrir að ástarsagan sé allsráðandi á
prenti virðist sem svo að myndmiðlar krefjist meiri hasars. Líkt og
Ljósaskipta-kvikmyndirnar æsa upp hina hrollvekjandi þætti sagnanna,
ýkja sjónvarpsþættirnir, byggðir á sögum Harris, bæði hryllinginn og
erótíkina. Ekta blóð gerir mun meira mæli útá kynlíf, auk þess að draga
fram Suðurríkjahliðina á aggressífari hátt, sem reyndar kemur meðal
annars fram í aukinni áherslu á svarta, en þeir eru annars ekki sérlega
sýnilegir í sögum Harris. Hrollvekjandi þættir sagnanna eru sömuleiðis
ýktir mjög upp og sú undirliggjandi ógn sem vampýrur Harris búa yfir
í bókunum kemur hér allhressilega uppá yfirborðið. Um leið hverfur
skvísusagnaþátturinn í skuggann og þáttur kvenhetjunnar verður þar-
afleiðandi minni.
Kvenhetjan er hinsvegar allsráðandi í Underworld eða Undirheima-
kvikmyndunum (2003, 2006 og 2009), en þær eru enn eitt dæmið um
endurnýjaðar vinsældir vampýrunnar á nýrri þúsöld. Undirheimarnir
ganga útá átök milli vampýra og varúlfa, en fremst í flokki varúlfabana
er Selena sem á harma að hefna: varúlfar myrtu fjölskyldu hennar þegar
hún var mennsk. Vampýrurnar taka hana undir verndarvæng sinn og
gera hana að öflugri uppáhalds-vampýru, en svo kemur í ljós að sitthvað
er rotið í vampýruveldinu og Selena kynnist ungum manni, Michael,
sem er blendingur vampýru og varúlfs og því enn öflugri og ódauðlegri
en tegundirnar tvær. Þó ekki öflugri en svo að Selena þarf stöðugt að
bjarga honum, til dæmis með því að hlekkja hann niður, gefa honum
blóð sitt og svo einfaldlega berjast fyrir hann og sneiða óvini hans niður.
Öfugt við kvenhetjur bókanna/myndanna sem hér hafa verið ræddar að
ofan er Selena ekki háð athygli og ást karla. Hún er sjálfstæð hetja, að
karla hætti, þó hún falli vissulega fyrir Michael, alveg eins og karlhetjur
falla iðulega fyrir dömunum sem þeir þurfa að bjarga. Þetta er nokkuð
áhugavert útfrá femínísku sjónarhorni, en mörgum femínistum finnst
það óþægilegt að til að kona geti verið kynferðislega sjálfstæð – eða bara
sjálfstæð yfirleitt – þá þurfi hún að vera skrýmsl.34 Því það er mikilvægt
að muna í öllu þessu að vampýran er skrýmsl, hversu hetjuleg sem hún
er. Að þessu leyti sverja Undirheimarnir sig meira í ætt við hrollvekjuna,