Tímarit Máls og menningar - 01.06.2017, Side 9

E n d a t a f l – H e i m k o m a : R e y n s l a a f e n d u r fæ ð i n g u
TMM 2017 · 2 9
sér til margra hluta í tilverunni vegna
kvíða en skyndilega sótti hann um
vinnur, fór í atvinnuviðtöl, réð sig á
tólf tíma næturvaktir. Þegar honum
líður vel gengur hann jafnvel spengi-
legur um með fjólubláar hárkollur í
þykkbotna háhælaskóm og brosir
ögrandi til heimsins.
Þunglyndið var á undanhaldi
um tíma og rödd hans breytt. Hún
brotn aði, dýpkaði síðan smám sam-
an í gegnum múturnar. Hann var
hæstánægður með þessa um breyt-
ingu og lét falsettuna leika um radd-
böndin þegar hann tjáði sig. Þetta
er sú umbreyting sem ekki gengur
til baka ef meðferð er hætt. Röddin.
Þegar röddinni er breytt verður hún
aldrei aftur söm. Ég hafði ekki velt
mikilvægi barkakýlisins fyrir mér
fyrr. Hversu ólíkur barkinn er í karl-
og kvenmönnum, þó að það gefi nú
kannski augaleið. Ég hræddist þetta
ferli meira en orð fá lýst. Þarna fann ég stríðandi hugmyndir um sjálfið,
sálina og líkamann þvælast um í huga mér. Tvíhyggjan, sem ég hafði reynt
að berja af mér, gaus upp. Það er meira en að segja það að berja af sér kristna
vestræna hefð aftur í fornöld. Að hreinsa af sér erfðasyndina. Hugmyndin
um líkamann sem gröf sálarinnar nær langt aftur. Til Platóns, jafnvel lengra
aftur. En hluta af mér fannst líkaminn heilagt musteri sem ekki mætti eiga
við. Að það væri ekki í okkar valdi, manneskjunnar, að eiga við sköpunar-
verkið. Að slíkt extreme make over væri í höndum æðri máttar. Það var eins
og Móse risi upp úr svartri Biblíu afa míns með refsandi fingur feðraveldis á
lofti. Í Mósebók er minnsta skráma talin saurgun. Líkaminn á að vera tákn-
rænt svið veruleikans sem eilíft óumbreytt form. Við umbreytingu opnast
veruleikinn, gliðnar, leysist upp. Á miðöldum verður aðgreining líkama og
sálar ekki síst áberandi. Þá er líkaminn litinn töluverðu hornauga, synda-
bæli sem ber að skammast sín fyrir. Hann er síbreytilegur, hann eldist,
rotnar, eyðist. Verufræðileg tvíhyggjan lét mig ekki í friði þegar kom að
hugmyndum um líkamann. En sjálfsmynd hvers og eins fannst mér frjálsari,
að við gætum klætt okkur í nýja og nýja mynd sjálfsins að vild. Flöktandi
og breytileg mynd sem birtist í tímanum sem við lifum. Líkt og persónan
Orlando í skáldsögunni Orlando, a Biography eftir Virginu Woolf frá árinu
1928. En Orlando lifir um aldir sem ýmist karl eða kona. Woolf kynnir til
Emil Grímsson í Gleðigöngu Hinsegin
daga í Reykjavík 2015. Ljósm. Mbl. Eva
Björk.