Tímarit Máls og menningar - 01.06.2017, Page 135

U m s a g n i r u m b æ k u r
TMM 2017 · 2 135
þverhnípt, hált, kargaþýft og mýrar-
blautt, eða í hana opnast dauðadjúpar
sprungur sem allt steypist ofan í: plöntur
og dýr, mannverur og skrímsl, guðir og
dauðinn sjálfur, ásamt þeim margvíslegu
dönsum og ævintýrum sem verða til fyrir
stefnumót þessara tegunda í borgum og
sveitum, á himni og hafsbotni, að nóttu
sem á degi, í sálinni og holdinu – en
skyldi allt fara á versta veg þá eigi leið-
sögumaðurinn í handraðanum þráð sem
hægt er að lesa sig eftir upp úr hvaða
eldslogandi pytti sem er, svo opnist leið
gegnum fjöll og yfir firnindi. (447–8)
Og það er einmitt þetta sem Sjóni tekst
svo afskaplega vel í Ég er sofandi hurð.
Hann heldur vel utanum alla þræði
verksins, bæði almennt séð og þá sem
bókstaflega eru nefndir á síðunum
(þræðir eru ákveðið þema verksins og
rekja ættir sínar til þráðar sem birtist í
lok Augu þín sáu mig). Leiðsögumaður-
inn glatar engu þó leiðin sem hann velur
feli í sér króka fremur en keldur og iðu-
lega verði til ‚stefnumót‘ ólíkra hluta í
‚dauðadjúpum sprungum‘, en slík eru
einmitt einkenni súrrealismans. Höf-
undurinn hefur þetta allt í sínum
öruggu höndum og fatast hvergi flugið,
hvort sem er að svæfa hurðir eða vekja
lesendur.
Tilvísanir
1 http://www.thebookseller.com/news/icelan-
dic-writer-sj-n-named-next-contributor-
future-library-414176, síðast skoðað 9. apríl
2017.
2 Sjá Byron L. Sherwin, The Golem Legend:
Origins and Implications, London, Univer-
sity Press of America, Inc. 1985.
3 Sjálfsaga er orðið sem notað er fyrir ‚meta-
fiction‘. Ástráður Eysteinsson, „Þetta er
skáldsaga: Í sama klefa eftir Jakobínu
Sigurðardóttur“, Umbrot: Bókmenntir og
nútími, bls. 214.
4 Donna Haraway, „A Cyborg Manifesto:
Science, Technology, and Socialist-
Feminism in the Late Twentieth Century“,
Simians, Cyborgs and Women: The Rein-
vention of Nature, Routledge, London 1991.
Sjá einnig bók mína Sæborgin: Stefnumót
líkama og tækni í ævintýri og veruleika,
Reykjavík, Bókmennta- og listfræðistofnun
og Háskólaútgáfan 2011.
5 Kristján B. Jónasson, „Ár stöðugleikans:
Um nokkrar skáldsögur sem komu út á
árinu 1994“. Gagnkynhneigt viðmið er
þýðing á hugtakinu ‚heteronorm‘, sjá hug-
takalista Ástu Kristínar Benediktsdóttur,
https://astabenediktsdottir.wordpress.com/
hinsegin-bokmenntir/hugtakalisti/, síðast
skoðað 19. mars 2016.
6 Anna Balakian, Surrealism: The Road to the
Absolute, Chicago og London, University
of Chicago Press 1986 (1959)Balakian, bls.
152–156.
7 Robin Walz, Pulp Surrealism: Insolent
Popular Culture in Early Twentieth-Century
Paris, Berkeley, University of California
Press 2000.
8 Julia Kristeva, Revolution in Poetic Lang-
uage, þýð. Margaret Waller, New York,
Columbia University Press 1984 (La révolu-
tion du language poétique 1974), bls. 59–60.
Helsta umfjöllun hennar um textatengsl
er í grein sem þýdd hefur verið á íslensku
undir heitinu „Orð, tvíröddun og skáld-
saga“, þýð. Garðar Baldvinsson, Spor í
bókmenntafræði 20. aldar: Frá Shklovskíj
til Foucault, ritstj. Garðar Baldvinsson,
Kristín Birgisdóttir og Kristín Viðars-
dóttir, Reykjavík, Bókmenntafræðistofnun
Háskóla Íslands 1991 [1969].
Þorgeir Tryggvason
Áfangaskýrsla
Andri Snær Magnason: Sofðu ást mín.
Mál og menning 2016
I
Jólavertíðin 2016 var gjöful á smásagna-
sviðinu. Auk örverkabóka frá Sigur-
laugu Þrastardóttur, Gyrði Elíassyni og
Kött Grá Pje voru að minnsta kosti
fimm veigamikil smásagnasöfn á alls-