Tímarit Máls og menningar - 01.06.2017, Page 150
U m s a g n i r u m b æ k u r
150 TMM 2017 · 2
Og sjálfviti var nýyrði ársins í fyrra;
sjálfviti er með orðum Valgarðs sá sem
veit sjálfur betur, alltaf og ævinlega
(Besserwisser).
„Farsælt mundi það …“
Steinaldarveislan er karlmannlegt verk
og laust við væmni en safaríkt og skáld-
legt. Egill Skallagrímsson og Stephan G.
Stephansson áttu skáldskapinn, íþrótt
vammi firrða, að leita til þegar áföll
dundu yfir. Það gerði Valgarður einnig.
Á blaðsíðu 335 í Steinaldarveislu Val-
garðs standa þessi orð og mér finnst þau
snerta kjarna þessa mikla verks: „Far-
sælt mundi það ef fólk fyndi til þess
snemma í lífi sínu að eitthvað væri dýr-
mætt, jafnvel heilagt, þess virði að dást
að, respektera það. Sú kennd er með-
fædd en hana má rækta frekar – og hana
er auðvelt að traðka niður. Sá sem ekki á
þá kennd, hann er öreigi.“
Og loks til gamans dálítil leiðrétting:
Það er falleg saga á bls. 152 af skagfirska
hestinum Grána og tilraun hans til að
strjúka eftir að hann hafði verið seldur
til Eyjafjarðar; hesturinn hafði semsagt
alist upp í Skagafirði og var með orðum
Valgarðs seldur austur í Eyjafjörð; þetta
er fullkomlega rökrétt, enda fara Eyfirð-
ingar sannarlega vestur í Skagafjörð. En
Skagfirðingar eru ekki eins og fólk er
flest: þeir fara norður í Eyjafjörð þó
haldið sé beint í austur, jafnvel suðaust-
ur. Þetta verður leiðrétt þegar bókin
kemur út í kilju sem ég vona að hún geri
því að hún á erindi við okkur, ekki síst
unga fólkið í skólunum sem kann að
meta gagnrýna vísindalega hugsun og
skáldlega frásögn.