Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1951, Síða 211

— 209 —
1951
(8 og 9) sýni, að of langur tími hafi
liðið frá komu sjúklinganna til þess,
er meðferðin hófst, og virðist honum,
að þessi timi hafi aS meðaltali veriS
um 4 mánuSir. Mörgum hafi þvi verið
batnað, áSur en tekið var til viS raf-
rotsaðgerðirnar. En við þessa athuga-
semd hans er það að athuga, aS alls
ekki virðist rétt að beita meðaltals-
tölum allra þeirra 74 sjúklinga, sem
um er að ræða, t. d. í töflunni yfir
kvensjúklinga. Dreifing sjúklinganna
er þannig, að median (miðtala) er
3,9 vikur, og þriðji fjórðungurinn
(Q3) 13,3 vikur, m. ö. o.: minna en
sjúklinganna hefur verið veikur í 4
mánuði, áður en meðferð hófst, ein-
staka mjög lengi. Ef þeim er slengt
saman við hina %, kemur út óeSli-
lega há tala, sem ekkert segir um, hve
lengi hávaðinn af sjúklingunum hefur
verið veikur. Hve rangt það er að
beita meðaltalstölu á allan hópinn,
sést einnig á því, að væri það gert á
samsvarandi hátt fyrir timabilið eftir
meðferðina, yrði sá meðaltalstími,
sem konurnar voru veikar, 40,3 vikur,
eða ca. 10 mánuðir, og allir vita, að
hávaðanum af melankolisjúklingum
hefði batnað á talsvert skemmri tíma,
hvað annað, sem gert hefði verið.
„Dreifingin“ á spitalavistartímanum
fyrir byrjun meðferðar þessara raf-
rotuðu sjúklinga er þessi:
Qi Q3
Median (1. fjórð.) (3. fjórð.)
vikur vikur vikur
74 konur 3,9 2 13,3
28 karlar . 4,3 3 13,5
Það er því ekki rétt, sem Slater
telur, að til rafrotsaðgerðar hafi valizt
sjúklingar, sem fyrir fram mátti ætla,
að yrSu lengi veikir.
Hann gerir að lokum einnig þá
athugasemd, að eini samanburðurinn,
sem gildi hefði, þó einnig væri nokk-
uð við hann að athuga, væri að bera
saman alla sjúklinga fyrir rottima-
bilið, 1900—1939, og alla eftir að það
hófst, 1940—1948, svo að „góðu“ til-
fellin yrðu ekki fyrir fram dregin frá
rottilfellunum. Hann telur, að þetta
mundi „hér um bil áreiðanlega leiða
i Ijós þá staðreynd, að lækninga-
árangur hefði verið betri hin siðari
árin“. Hann hefur þó ekki gert þetta,
en ég hef gert það, og lita tölurnar
þá þannig út (konur og karlar talin
saman):
Albata Betri Ekki bætt Dánir
Fyrir rotbyrjun: 329 246 64 108 = 747 alls
(1900—1939) 44% 33% 8,6% 14,4%
Eftir rotbyrjun: 371 271 148 74 = 864 alls
(1940—1948) 43% 31% 17% *8,5%
Það er því viðs fjarri, að batatöl-
urnar fyrir og eftir það, að farið var
að beita rafroti, leiði i Ijós nokkurn
mun, þótt þær séu reiknaðar út, eins
og Slater, hinn eini, sem hefur reynt
að gagnrýna tölurnar frá Edínborg,
stingur upp á.
Ég skýt hér inn í útreiknuðum töl-
um um afdrif rafrotssjúklinganna i
Edínborg 1940—1949; þær eru þannig:
57,3% albata, 28,6% betri, 12,6%
óbættir og 1,1% (4%?) dánir. En við
þær er sem sagt það að athuga, að
*) Aths. Við dánartölur seinni tímann ætti
e. t. v. að bæta þeim, sem fyrirfóru sér innan
% árs eftir brautskráningu, en ekki er ljóst,
bvort það hefur verið athugað fyrir allan
fyrri liópinn, og þvi hef ég ekki gert það.
fyrir fram eru öll áhættusöm tilfelli
(poor risks) útilokuS; því verða vitan-
lega dánartölurnar lægri og albata-
tölurnar sennilega nokkru hærri en
ella. Til fróðleiks má benda á, aS af
samsvarandi sjúklingum (depressive
states) á Kleppi 1933—1952 fóru
60,5% albata, 29,2% betri, 3,1% óbætt-
ir, 7% dánir, en hjá okkur hefur
aldrei verið hægt að útiloka áhættu-
sömustu tilfellin, eða „the poor risks“,
þvert á móti, við höfum fyrst og
fremst fengið þau tilfelli á spitalann.
ÞaS, sem mér virðist aðallega við
grein dr. Karagulla að athuga, er sú
niðurstaða hennar, að þó að þetta
yfirlit sanni ekki tölulega, að rafrots-
aSgerðirnar hækki batatölur, stytti
27