Strandapósturinn - 01.06.1988, Page 92

Einn beið úlfa grennir
andrán í dal Þambar.
Þambar er eignarfall af Þömb, sem samkvæmt orðabók Menn-
ingarsjóðs getur þýtt: 1. vömb 2. bogastrengur sbr. Einar þambar-
skelfir, en hann skaut manna best af boga svo sem segir í Noregs-
konungasögum.
Hin merkingin þörnb = vömb gæti einnig verið skýring á nafni
árinnar, í því sambandi að áin getur bólgnað mjög upp í frostum
að vetrinum og þanist út eins og vömb.
í þessari tilgátu gæti áin upphaflega hafa heitið Þömb og dregið
nafnið af þeim eiginleika sínum að bólgna upp og bærinn þá
kallast Þambardalur eins og fram kemur í Kormákssögu og Bárð-
ar sögu Snæfellsáss, en í Eyrbyggju er bærinn nefndur Þambár-
dalur og nú er nafnið Þambárvellir. Mörg nöfn breytast í tímans
rás. Algengt er að ár beri nöfn af eiginleikum sínum og staðhátt-
um þótt ekki séu frábrugðnir því sem aðrar ár hafa til að bera.
Þetta eru leikmannsþankar, en fræðimannanna er að finna hina
réttu skýringu.
Hins vegar hefur þjóðtrúin sína skýringu.
Munnmæli herma að í fyrndinni byggi kona ein mikil á Þambár-
völlum, sem Þömb hét. Tveir drengir hennar voru að veiða silung
í Þambá í hyl við foss skammt frá sjó. Drengirnir drukknuðu í
hylnum og síðan heitir fossinn Strákafoss. Eftir slysið lagði gamla
konan það á Þambá, að enginn silungur gengi í hana og aldrei
færist í henni maður. Að því er best er vitað hefur þetta hvort
tveggja farið eftir. Þörnb er sögð búa í fossi í Þambá frammi í botni
Þambárdals. Sá foss heitir Kerlingarfoss. Hún er þar með gull-
kistla sína. í berginu við fossinn eru stórir skessukatlar. Ekki veit
ég til að gamla konan hafi verið ónáðuð með því að leita þar að
gullinu hennar.
Gamla rafstöðin
Á árunum milli 1920 og 1930 var víða vaknaður áhugi á því að fá
athuguð virkjunarskilyrði til að raflýsa sveitabæi. Til þess að at-
huga þau mál hér um slóðir var fenginn Skaftfellingur að nafni
90