Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1965, Page 24
talte indskud hos Oddr: Olaf Tryggvason virkede for kristendommens
udbredelse, bekæmpede vold og tyveri, indførte god lov og gode sæder.
Ingen norsk konge - end ikke Olaf den Hellige - havde i højere grad
virkeliggjort den kristne kirkes fyrsteideal. Der kan næppe være tvivl om,
at dette bedømmelsesgrundlag har været af største betydning overalt i
Sæmunds værk, og ordvalget i Nåregs konunga tal giver da også enkelte
antydninger herom. Bag betegnelsen harbråbr, som anvendes om Erik
Blodøkse og Hakon jarl, synes man at høre det latinske tyrannus. Om-
vendt når Hakon den Gode kaldes vinsæll og Olaf Tryggvason betegnes
som lofba vinr. Amicitia var en hoveddyd hos en sand kristen fyrste.
Sæmunds værk må anses for det første historiske skrift, der blev for-
fattet på Island. Det er indledningen til den norrøne historieskrivning.
At et sådant pionerarbejde fik stor betydning for de efterfølgende historie-
skrivere må forekomme indlysende, og de henvisninger til Sæmundr, som
findes i den senere litteratur, vidner da også herom. Mest synes Sæmunds
bog at have betydet for Oddr Snorrason og for Fagrskinnas forfatter, men
selv i disse værker er det kun få oplysninger, der med sikkerhed kan ud-
peges som hentede fra Sæmundr. Indrebøs konklusion, at Sæmunds værk
ikke har givet Fagrskinna meget mere end grundlaget for tidsregningen,28
forekommer dog rigeligt rigoristisk, ikke mindst i betragtning af de mange
paralleller med Noregs konunga tal, som Gjessing har påvist. Også Sæ-
munds almindelige beretning om de norske fyrster må have haft betyd-
ning for Fagrskinnas forfatter, og for Odds vedkommende ses dette tyde-
ligt at have været tilfældet.
I andre værker indenfor den norrøne historieskrivning spores Sæmunds
indflydelse ikke med samme umiddelbare tydelighed, men i det mindste én
norrøn historieskriver udover de nævnte må efter alt at dømme have
stået i gæld til Sæmunds forfatterskab og historiske viden i det hele
taget, nemlig Sæmunds yngre samtidige Ari torgilsson. At påvise dette
i enkeltheder må på forhånd anses for håbløst, al den stund Aris beret-
ning om de norske kongers historie er tabt, og holdepunktet for antagelsen
bliver således alene den henvisning til Sæmundr, som Ari giver i Islend-
ingabåks kap.VII ved omtalen af kristendommens indførelse på Island:
En 6ld.fr Tryggvasonr feil et sama sumar at sggo Sémundar prestz. på
barpisc hann vip Svein Harallz son. Dana conung oc Olaf enn sønsca
Eincsson at Upsglom Svia conungs oc Eiric es sipan vas iarl at Norvegi
28 Fagrskinna, p. 48.
24