Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1965, Page 33
Mere end en formodning kan dette dog ikke siges at være. Intet hindrer,
at oplysninger fra Sæmundr har været lagt til grund allerede i første
udgave af Aris værk. Men selv om man vil anse den anførte oplysning
for en tilføjelse, følger heraf på ingen måde, at denne tilføjelse må hen-
regnes til kategorien conunga ævi; den har en naturlig funktion inden
for det islandske stofs rammer som middel til at datere kristendommens
indførelse på øen. At Olaf Tryggvasons fald er omtalt mere udførligt
end nødvendigt for at opfylde denne funktion tør der næppe lægges alt
for stor vægt på. Forklaringen turde som tidligere (p. 25) nævnt være,
at Ari automatisk har afskrevet Sæmunds værk.
Hertil kommer, som det er bemærket af Eva Hagnell,63 at Schreiners
løsning af problemet fører til et noget ejendommeligt resultat: hvad
Schreiner antager, at afskriveren har udeladt af Islendingabåk, er - med
undtagelse af den citerede bemærkning om Olaf Tryggvasons fald - de
partier, som Ari ifølge Schreiners egen opfattelse havde fået pålæg om
at medtage i sin fremstilling, for at denne skulle blive fuldt tilfredsstil-
lende. Det besynderlige heri samt den højst indviklede bortskæringsproces,
som Schreiners opfattelse forudsætter, gør, at denne løsning i sin helhed
må anses for lidet sandsynlig, og den har da heller ikke fået tilslutning i
den senere forskning.
Den tolkning af prologen i Islendingabåk, som har vundet bredest aner-
kendelse, forstår Aris ord således, at den nu kendte bog er skrevet på
samme måde som den første, men med udeladelse af åttartala og conunga
ævi, som fandtes i den første bog. Den betydning, der herved tillægges
Aris fyr utan, er altså den stik modsatte af den, som Engelstoft og Schrei-
ner tillægger Aris udtryk. Denne tredie tolkning af Aris prolog er udfør-
ligt begrundet af Konrad Maurer og anerkendes af de fleste senere for-
skere.54 Jeg ser ingen grund til at fravige denne nu almindeligt accep-
terede opfattelse.
53 Op. cit., p. 95.
54 K. Maurer i Germania XV, p. 309 ff.; G. Storm, Snorre Sturlassons Historie-
skrivning, p. 13 f.; A. Gjessing, Kongesagaens Fremvæxt I, p. 1 ; B. M. Olsen i Årb. f.
nord. Oldk. 1885, p. 357 f.; F. Jonsson, Litt. Hist. II, p. 344 f. og udgaven af Islend-
ingabok, p. 1 ff.; S. Nordal, Om Olaf den Helliges Saga, p. 24 og i Nordisk Kultur
VIII:B, p. 188 ; H. Hermannsson i Islandica XX, p. 38, og i Skirnir CXXII, p. 16 f.;
B. ASalbjarnarson, Om de norske kongers sagaer, p. 45 ; E. Hagnell, Are frode, pp. 88 f.
og 102 ; B. Sigfusson, Um Islendingabåk, p. 10 f.; J. Johannesson i Islenzk handrit I,
p. XX; således også, omend med forbehold, E. Arnorsson, Ari froSi, p. 28. Vedrørende
den af A. Heusler fremsatte kritik af Maurers opfattelse henvises til imødegåelsen i
F. Jonsson, Litt. Hist. II, p. 347, og E. Hagnell, op. cit., p. 90 ff.
3 Bibliotheca Arnamagnæana xxvl
33