Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1965, Side 40
hængighed.83 Nærmest står borSarbåk, som derfor må antages at repræ-
sentere Melabok på dette sted. J6n Johannesson antager på grundlag
heraf, at skildringen i Haukdæla Jråttr er hentet fra Styrmisbok,84 men
dette må dog anses for meget tvivlsomt. Landnåma-redaktionerne har
så mange fælles oplysninger, som går ud over eller afviger fra meddelel-
serne i Haukdæla Jråttr,85 at det må forekomme nødvendigt at føre i
hvert fald hovedparten af disse tilbage på Styrmisbok. At Haukdæla
Jråttrs forfatter skulle have ændret sit forlæg i så væsentlig grad, som til-
fældet måtte være, hvis han havde støttet sig på Styrmisbok, er meget
lidt sandsynligt. Hvor han i det følgende benytter Islendingabåk som
kilde, er afskriften i den grad slavisk, at endog Aris „jeg“ er bibeholdt.
Tilbage bliver således kun den mulighed, at Haukdæla {råttrs meddelelser
om Ketilbjgm beror på en kilde, som også Styrmir har benyttet, men
ændret og suppleret.
Den henvisning til Teitr, som findes i Haukdæla Jråttr, men som ikke
kan antages at have været medtaget af Styrmir, tyder på, at det oprinde-
lige grundlag har været et skrift af Ari. Denne Teitr kan nemlig næppe
være nogen anden end Teitr fsleifsson i Haukadal, Ketilbjgrns efter-
kommer, Aris fostbroder og vigtige hjemmelsmand, som ofte nævnes i
Islendingabok.86 Herom er alle enige. Dette er imidlertid ikke ensbety-
83 Sturlubok, kap. 385, Landnåmabåk 1900, p. 228; Hauksbok, kap. 338, ibid.,
p. 120; SkarSsårbok, kap. 383, p. 182 ; Pordarbok, Landnåmabåk 1921, p. 24.
84 Op. cit., p. 217 f.
85 E. Arnorsson i Landnåmabåk Islands, p. X f.
86 I Det kgl. Oldskriftselskabs udgave af Sturlunga saga anføres henvisningen til
Teitr i præsens: Sva segir Teitr. Såfremt det kunne anses for sikkert, at dette er en
nøjagtig gengivelse af Aris oprindelige udtryk, ville denne henvisning have krav på
ganske særlig opmærksomhed. En henvisning i præsens til en hjemmelsmand vil kun
blive anvendt, hvor det drejer sig om en skriftlig kilde eller en endnu levende person,
og da der ikke er holdepunkter for at antage, at Teitr skulle have efterladt sig skrift-
lige optegnelser, måtte man følgelig drage den slutning, at Ari havde nedskrevet
beretningen om Ketilbjgm før Teits død 1110 eller mi, altså længe før affattelsen
af Islendingabok. Imidlertid er det langtfra sikkert, at udgavens udtryk er det op-
rindelige. Udgiveren, Kr. Kålund, har ganske vist kunnet støtte sig på håndskriftet
i British Museum Add. 11, 127 (fotografi i Det arnamagnæanske Institut), som er
skrevet 1696 og er den bedste repræsentant for håndskriftgruppe II, idet det oprinde-
lige forlæg, Reykjarfjardarbok (AM 122 b, fol.), er meget defekt. Imidlertid må man
regne med, at der her kan være tale om en opløst abbreviatur, og at originalen har
haft samme formulering, som den der nu findes i KroksfjarSarbåk (AM 122 a, fol.)
fra 14. årh., moderhåndskriftet for håndskriftgruppe I, nemlig Sva s. Teitr (Early
Icelandic Manuscripts in Facsimile, vol. 1, fol. 33 v). Dette s kan efter skriverens
praksis anvendes som forkortelse for såvel segir som sagSi, og fortolkningen er så-
40