Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1965, Page 120
vedrørende den hos digter og tilhørere eksisterende viden og dens over-
levering som „ledsageprosa“ til digtet. Dette er ikke ensbetydende med,
at jeg vil afvise enhver tanke om mundtlig prosaoverlevering om Yng-
lingekongeme, med eller uden tilknytning til PjåSolfs digt. Dette kan
man ifølge sagens natur ikke godt gøre, og jeg finder det sandsynligt, at
en sådan kommenterende ledsageprosa har eksisteret. Men jeg ser ikke
nogen mulighed for at bestemme denne ledsageprosas indhold og form
med blot nogenlunde sikkerhed. Det eneste sikkert overleverede af tradi-
tionen fra Harald Hårfagers tid er PjåSolfs nøgne strofer. Det er dem,
man må holde sig til.
Prosafremstillingeme skal kun kort omtales. Snorris Ynglinga saga er
et panorama af anskuelige billeder, sat op med kraftige strøg og faste
konturer. Om noget steds må Hkr. hvad denne del angår være Snorris
personlige bedrift.28 Alligevel må det anses for givet, at Snorri ved ud-
formningen af Ynglinga saga har sammensmeltet kilder af vidt for-
skellig art og herkomst. Forrest i rækken af disse bør uden tvivl PjåSolfs
Ynglingatal placeres. Dette fremgår allerede af Snorris bemærkning i
prologen: Eptir PjåSolfs spgn er fyrst ritin æfi Ynglinga ok par viS aukit
eptir spgn fråSra manna. En nærmere betragtning af Ynglinga saga må
siges i det hele at bekræfte denne placering. PjoSolfs strofer citeres om-
sorgsfuldt, og en ikke ringe del af prosateksten er at opfatte som en om-
skrivning eller fortolkning af digterens ord. Det kan også på steder vises,
at PjoSolfs oplysninger vejer tungere for Snorri end andre kilders - i
bedste overensstemmelse med de metodiske principper, han har formu-
leret i sin prolog.
Men ved siden af PjoSolfr har Snorri kunnet bygge på adskilligt andet
kildestof, både skriftligt og mundtligt. Udtrykket eptir spgn fråSra manna
kan dække begge dele. Til spørgsmålet om Aris betydning for Snorri i
dette afsnit af hans værk vil der blive taget stilling i det følgende, og det
samme gælder den kilde, som efter de fleste forskeres mening er fælles
for Snorri og Pdttr af Upplendinga konungum i Hauksbok. Her skal blot
omtales de vigtigste af de kilder, som har været tilgængelige for Snorri,
men ikke kan påvises som kilde for de øvrige prosafremstillinger af Yng-
lingekongemes historie. Håleygjatal af Eyvindr skåldaspillir, i sig selv
vistnok digtet efter Ynglingatals mønster, må nævnes her. En betydelig
28 G. Storm, Snorre Sturlassons Historieskrivning, p. 112 ; E. Wessén i Nord. filo-
logi A VI, p. IX; herimod F. Jonsson, Arkiv f. nord. filologi L, p. 195: Snorri har
i alt væsentligt benyttet en ældre saga fra o. 1200 eller lidt tidligere.
120