Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Qupperneq 9

EIRÍKUR RögNVAlDSSON Og SIgRÍðUR SIgURjóNSDóTTIR
8
svipbrigðum og fleira, og hvaða áhrif notkun snertiskjáa og lyklaborða hefði
á rithátt. Fram kom að stafamargföldun væri mjög algeng, sem og notkun
hástafa til áherslu. Mikið bar á margs konar styttingum og skammstöfunum,
sem og notkun tjákna. Broddstafir eru oft broddlausir í íslenskum orðum,
og í enskum orðum er iðulega notuð hljómræn eða sjónræn endurstöfun.
grein Ásgríms Angantýssonar og Finns Friðrikssonar nefnist „„Þá leyfir
maður sér liggur við að hlaupa tungumálanna á milli.“ Íslensk-ensk málvíxl
framhaldsskólanema á samfélagsmiðlum.“ Í henni er fjallað um það þegar
ensk orð, orðasambönd, setningar og jafnvel lengri segðir eru notuð inni
í texta sem annars er á íslensku. Efniviðurinn eru stöðufærslur og athuga-
semdir á Facebook og skilaboðaþræðir á Messenger frá 92 framhaldsskóla-
nemum sem gáfu leyfi fyrir rannsókninni. Samtals voru þetta tæplega 27.500
orð. Reynt var að meta hvert væri hlutverk málvíxlanna hverju sinni, og hvert
heildarumfang þeirra væri. Hlutfall enskra orða var rétt rúm 3% í heildina –
hærra í einkaspjalli en í stöðufærslum og athugasemdum, og sveiflaðist mjög
eftir umræðuefni og er hæst þegar rætt er um tölvuleiki, sjónvarpsþætti og
ýmis sérhæfð viðfangsefni. Þátttakendur virðast helst grípa til ensku þegar
íslensk orð vantar, í upphrópunum, til áhersluauka, í leikrænum tilgangi og
til að styrkja tengsl.
Agnes Sólmundsdóttir, Dagbjört guðmundsdóttir, lilja Björk Stefáns-
dóttir og Anton Karl Ingason skrifa greinina „Vondar vélþýðingar. Um
kynjahalla í íslenskum þýðingum google Translate“. Þar er fjallað um það í
hvaða kyn þýðingarforritið google Translate setur íslensk lýsingarorð þegar
það þýðir setningar með fyrstu persónu fornafni úr ensku þar sem lýsingar-
orð beygjast ekki í kynjum. Vegna þess að þýðingarforrit eru þjálfuð á raun-
verulegum textum má búast við að ýmis samfélagsleg mynstur sem birtast
í textunum komi einnig fram í þýðingunum og slíkt hefur verið staðfest í
erlendum rannsóknum hvað varðar kynjahalla. Í þessari rannsókn kom í ljós
að það virtist háð merkingu lýsingarorða hvort þau birtust í karlkyni eða
kvenkyni þegar þau vísuðu til fólks. lýsingarorð sem tákna eiginleika sem
taldir eru jákvæðir komu frekar í karlkyni, en jákvæð lýsingarorð um útlit
birtust frekar í kvenkyni. ýmsar staðalmyndir um konur og heimilisstörf og
karla og iðnaðarstörf komu einnig fram í þýðingunum.
Í grein sinni „Rannsóknir á stafrænu málsambýli varpa nýju ljósi á megin-
þræði íslenskrar málstefnu“ leggur Ari Páll Kristinsson út af þeirri kenningu
Bernards Spolsky að málstefna hvíli á þremur meginþáttum, málhegðun,
málviðhorfum og málstýringu, og leitast við að tengja þetta við niðurstöður
um tvo fyrri þættina úr öndvegisverkefninu „greining á málfræðilegum af-