Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Blaðsíða 15

IRIS EDDA NOwENSTEIN OG SIGRÍðUR SIGURJóNSDóTTIR
14
rannsóknir sem gerðar hafa verið á tileinkun ensku í málsamfélögum þar
sem hún er hvorki móðurmál né ríkjandi mál samfélagsins. Þá eru skoðaðar
niðurstöður rannsókna á mögulegum áhrifum nýlegra tækniframfara á mál-
töku og málþroska (yfirleitt eintyngdra) barna. Að lokum er umfjöllun um
nokkur atriði sem einkenna tvítyngda máltöku, meðal annars rætt um áhrif
ílags á málfærni tvítyngdra og rannsóknir á málhrörnun eða ófullkominni
máltöku fyrsta máls (e. L1 attrition/incomplete acquisition) í samfélögum þar
sem annað málið er mál meirihluta íbúanna. Í kafla 2.2 verður síðan fjallað
stuttlega um öndvegisverkefnið og tildrög þess.
2.1 Fræðilegar forsendur
Niðurstöður sífellt fleiri rannsókna á tileinkun barna á ensku5 sýna að mörg
börn sem alast upp í málsamfélögum þar sem enska er ekki meirihlutamál
læra hana engu að síður úti í samfélaginu áður en formlegt enskunám hefst í
skóla. Þannig geta börn nú á dögum tileinkað sér töluverðan hluta af ensku-
færni sinni í gegnum ýmiss konar afþreyingu í stafrænum miðlum. Í þessum
rannsóknum er talað um samhengisnám (e. contextual learning) þar sem til-
einkun ensku á sér stað ósjálfrátt þegar börn sinna áhugamálum sínum, það
er í óformlegum aðstæðum þar sem tilgangurinn er yfirleitt alls ekki sá að
læra erlent mál. Í sumum tilfellum er jafnvel talið að slík enskutileinkun
utan skóla sé árangursríkari en skólanám.6 Sem dæmi má taka rannsókn De
wilde og fleiri,7 sem byggir meðal annars á rannsóknum Lefever8 og kup-
5 Sjá meðal annars Eva Lindgren og Carmen Muñoz, „The influence of exposure,
parents, and linguistic distance on young European learners’ foreign language
comprehension“, International Journal of Multilingualism 10/2013, bls. 105–129;
Liss kerstin Sylvén og Pia Sundqvist, „Gaming as extramural English L2 learning
and L2 proficiency among young learners“, ReCALL 24: 3/2012, bls. 302–321; Pia
Sundqvist og Peter wikström, „Out-of-school digital gameplay and in-school L2
English vocabulary outcomes“, System 51/2015, bls. 65–76; og Vanessa De wilde,
Marc Brysbaert og June Eyckmans, „Learning English through out-of-school ex-
posure. which levels of language proficiency are attained and which types of input
are important?“ Bilingualism. Language and Cognition 23/2020, bls. 171–185.
6 Elke Peters, „The effect of out-of-class exposure to English language media on
learners’ vocabulary knowledge“, ITL – International Journal of Applied Linguistics
169: 1/2018, bls. 142–168.
7 Vanessa De wilde, Marc Brysbaert og June Eyckmans, „Learning English through
out-of-school exposure“, bls. 179–180.
8 Samúel Lefever, „English skills of young learners in Iceland. ‘I started talking English
when I was 4 years old. It just bang . . . just fall into me’“, Ráðstefnurit Netlu – Menn-
takvika 2010, ritstjórar Ingvar Sigurgeirsson og fleiri, Reykjavík: Menntavísindasvið
Háskóla Íslands, 2010, sótt 5. september 2021 af http://hdl. handle.net/1946/7811.