Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Blaðsíða 85

HILDUR, SIGRÍÐUR OG ÞORBJÖRG
84
hlutfall íslensks hreims í enskuframburði sínum. Þeir þátttakendur sem eru
mjög ósammála fullyrðingunni í (10) hafa um tvöfalt hærra hlutfall íslensks
hreims þegar þeir tala ensku en þeir sem eru mjög sammála fullyrðingunni.
Ætla má að þeir sem hafa lágt hlutfall íslensks hreims hafi gott vald á þeim
ensku framburðaratriðum sem skoðuð voru hér. Þetta getur átt þátt í því að
þeir njóti þess frekar að vera í aðstæðum sem þessum.
Þessar niðurstöður ríma ágætlega við niðurstöðurnar í kafla 4.1, þar sem
kom fram að íslenskur hreimur þátttakenda er minni eftir því sem hlutfall
ensku í heildarílagi þeirra og þá sérstaklega í virkri málnotkun þeirra er
hærra (sjá myndir 1–3). Þeir þátttakendur sem eru sammála fullyrðingunni
í (10) hafa því líklega hærra hlutfall ensku í heildarílagi sínu heldur en þeir
sem eru ósammála. Við getum ekki fullyrt að samband sé á milli viðhorfs
þátttakenda til virkrar enskunotkunar og hlutfalls íslensks hreims í ensku-
framburði þeirra en þessar niðurstöður sýna þó nokkuð skýrt að þeir þátt-
takendur sem hafa lítinn íslenskan hreim í þessari athugun virðast frekar
hafa gaman af því að þurfa að nota ensku í munnlegum samskiptum.
4.4. Samantekt á niðurstöðum
Hlutfall ensku í heildarílagi þátttakenda í framburðarathuguninni hefur töl-
fræðilega marktæk áhrif á hlutfall íslensks hreims í enskuframburði þeirra
(sbr. umfjöllun í inngangi að 4. kafla). Þetta gildir bæði þegar allar fjórar
framburðarbreyturnar eru teknar saman í eina breytu, íslenskan hreim, og
þegar þær eru skoðaðar hver fyrir sig, sjá myndir 1 og 2 í kafla 4.1. Í öllum til-
fellum er hlutfall íslensks hreims lægra eftir því sem hlutfall ensku í heildar-
ílagi þátttakenda er hærra og hlutfall íslensks hreims hærra eftir því sem
hlutfall ensku í heildarílagi er lægra. Vísbendingar eru um að hlutfall ensku í
virkri málnotkun (tali og skrifum) þátttakenda minnki íslenskan hreim meira
heldur en hlutfall ensku í óvirku ílagi (hlustun og lestri), sjá mynd 3 í kafla
4.1. Almennt er niðurstaðan því sú að eftir því sem þátttakendur fá meira
enskt ílag og nota ensku meira þá hafa þeir minni íslenskan hreim.
Þegar hlutfall íslensks hreims er skoðað út frá hverri framburðarbreytu
fyrir sig kemur í ljós að breyturnar fjórar eru misalgengar í enskuframburði
þátttakenda. Aðblástur kemur oftast fram eða í tæplega 58% tilfella. Næstal-
gengasta framburðareinkenni íslensks hreims í athuguninni er afröddun
hljómenda sem kemur fram í rúmlega 40% tilfella.63 Því næst kemur fram-
63 Til að svara vangaveltum í neðanmálsgreinum 19 og 33 er vert að taka fram að öll
orð þar sem búist var við afröddun á /r/ höfðu nokkuð hátt hlutfall íslensks hreims
en sá framburður er einmitt ekki mállýskubundinn í íslensku eins og framburður á