Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Page 132
LEIkJATöLVuR OG ORðAFORðI unGLInGA
131
14
Við skulum fyrst skoða dæmi þar sem drengirnir nota bæði framandorð sem sótt eru í
tölvuleikjaheiminn og það sem mætti kalla almennt mál. Í eftirfarandi broti er Bogi að kvarta
yfir meðspilurum sínum í GTA, það er að segja þeim sem eru með honum í hóp eða lobbíi
eins og það er kallað í tölvuleikjaheiminum. Bogi lýsir þeim sem dick (lína 1).
(2) Skinn fyrir dickhead: ÍU-töl-gta3
(B=Bogi, S=Svenni)
01 B þúst þetta eru allir einhverjir (.) dick hérna sko
02 (0,7)
03 S já
04 (0,5)
05 S joinaðu mitt ég held að þetta sé mjög chill lobbí sko
06 B ókei ((muldrar))
07 S ég sé það bara á nöfnununum að þetta eru chill gaurar
08 S á skinninu nema einn öhm
09 B hvernig skinn er hann með er hann með (.) [ monkey ]
10 S [trúð- ] hann er
11 með trúðagrímu
12 (1,1)
13 B dickhead
14 S já
Í þessu broti sjáum við bæði dæmi um tvö mjög mikilvæg hugtök í tölvuleikjaheiminum:
skinn ʻhamurʼ sem spilarar velja á sýndarverurnar sínar og lobbí ʻhópur spilara í
tölvuleikjalotuʼ. Nafnorðið skinn er gamalt íslenskt orð en er hér notað í annarri merkingu þar
sem það nær til útlitseinkenna í heild sinni (sbr. trúðagríman í línu 13). Sennilega er monkey
síðan heiti á skinni sem spilurum stendur til boða. Einnig notar Bogi hér tvö framandorð sem
lýsa neikvæðum einkennum: dick og dickhead (hér eru bæði nafnorðin í eintölu). Ólíkt hinum
framandorðunum eru þessi orð sennilega ekki sótt í leikinn heldur í almennan orðaforða.
Í dæmi (3) má sjá dæmi um notkun nafnliða í samtali, bæði stakra nafnorða (lína 6) og
fjölyrtra nafnliða (línur 6, 8 og 11). Í þessu broti eru Bogi og Svenni enn staddir í sömu
fataverslun og í dæmi (1) í inngangi. Bogi hefur verið að máta föt og er nú tilbúinn að fara á
næsta stað til að fá sér nýja hárgreiðslu (lína 1). Svenni er kominn með nýja
demantseyrnalokka í eyrun og biður Boga um að skoða áður en þeir halda áfram (lína 3).
Í þessu broti sjáum við dæmi um tv mjög mikilvæg hugtök í tölvuleikja-
heimin m: skinn ‘hamur’ sem pil ar velja á sýndarverurnar sínar og lobbí
‘hópur spilara í tölvuleikjalotu’. nafnorðið skinn er gamalt íslenskt orð en er
hér notað í annarri merkingu þar sem það nær til útlitseinkenna í heild sinni
(sbr. trúðagríman í línu 13). Sennilega er monkey síðan heiti á skinni sem
spilurum stendur til boða. Einnig notar Bogi hér tvö framandorð sem lýsa
neikvæðum einkennum: dick og dickhead (hér eru bæði nafnorðin í eintölu).
ólíkt hinum framandorðunum eru þessi orð sennilega ekki sótt í leikinn
heldur í almennan orðaforða.
Í dæmi (3) má sjá dæmi um notkun nafnliða í samtali, bæði stakra nafn-
orða (lína 6) og fjölyrtra nafnliða (línur 6, 8 og 11). Í þessu broti eru Bogi og
Svenni enn staddir í sömu fataverslun og í dæmi (1) í inngangi. Bogi hefur
verið að máta föt og er nú tilbúinn að fara á næsta stað til að fá sér nýja hár-
greiðslu (lína 1). Svenni er kominn með nýja demantseyrnalokka í eyrun og
biður Boga um að skoða áður en þeir halda áfram (lína 4).
(3) Nýir eyrnalokkar: ÍU-töl-gta2
(B=Bogi, S=Svenni)
15
(3) Nýir eyrnalokkar: ÍU-töl-gta2
(B=Bogi, S=Svenni)
01 B GAUR (0,4) við þurfum að fara (.) ég þarf að fá nýja
02 hárgreiðslu
03 (1,0)
04 S ókei (.) en yo yo (2,1) tékkaðu á eyrnalokkana
05 (1,1)
06 B ú:: er þetta (0,3) diamonds
07 (0,8)
08 S pure ice sko hh
09 (0,4)
10 S iced [out sko ]
11 B [pure ice]
12 (2,0)
13 S keyrir þú eða
Bogi lætur í ljós ánægju með eyrnalokkana með löngu ú-hljóði og spyr svo Svenna hvort þetta
séu „diamonds“ (lína 5). Hér notar hann framandorð úr ensku sem skýrist sennilega af því að
orðið kemur fyrir í felliglugganum sem drengirnir nota þegar þeir kaupa sér vörur í GTA og
hann er einmitt nýbúin að renna í gegnum lista yfir ýmis konar skartgripi þar sem orðið
diamond kemur oft fyrir (sbr. dæmi 1). Því má draga þá ályktun að orðavalið stýrist af
leiknum þótt enska orðið sé ekki á skjánum hjá Boga nákvæmlega á þeirri stundu sem hann
ber upp spurninguna. Svenni staðfestir að um demanta sé að ræða með því að nota nafnliðinn
pure ice (lína 8). Að þessu sinni er ekki hægt að skýra orðanotkunina með tilvísun í texta
leiksins heldur er hér á ferðinni tilvísun í rappmenningu og stórborgarmenningu þar sem dýrir
skartgripir skreyttir demöntum eru kallaðir ice eða pure ice. Hann heldur svo áfram með því
að nota brot úr rapptexta eftir tónlistarmann sem báðir strákarnir vitna oft í: iced out ʻhlaðinn
demöntumʼ. Í þessu broti eru framandorðin diamonds og pure ice ekki löguð að íslensku
málkerfi, eins og sést meðal annars á fleirtölumyndinni diamonds. Þó má ef til vill segja að
framburðurinn sé það sem í íslensku samhengi er hægt að upplifa sem hlutlausan, enskan
framburð þar sem ekki er gerð tilraun til að nota amerískan hreim.
Lýsingarorð
Lýsingarorð í samtölunum eru mun færri en nafnorð og nafnliðir, eða 5% af öllum
framandorðum. Þessar einingar eru undantekningarlítið einyrtar en eitt dæmi er um
orðasamband sem tekið er beint úr ensku, easy peasy ʻmjög auðveltʼ. Sem dæmi um
lýsingarorð sem koma fyrir í efniviðnum má nefna eftirfarandi flettiorð: gay (N=5), normal
(N=4), worthy (N=4), hard (N=3), addicted (N=3), artsy (N=3) og toxic (N=3). Af 76 stökum
Bogi lætur í ljós ánægju með eyrnalokkana með löngu ú-hljóði og spyr svo
Svenna hvort þetta séu „diamonds“ (lína 6). Hér notar hann framandorð úr