Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Blaðsíða 83
HILDUR, SIGRÍÐUR OG ÞORBJÖRG
82
unglingar og 6–12 ára börn í viðtalshluta MoLiCoDiLaCo-verkefnisins
tengja ensku við afþreyingu í hinum stafræna heimi, ferðalög til útlanda,
tækni og spennandi tækifæri erlendis. Viðhorf þeirra til íslensku tengist hins
vegar árangri í íslensku sem námsgrein í skólanum og þeim viðmiðum sem
þar gilda, forskriftarmálfræði og hreintungustefnu.58
Að auki hafa komið fram athyglisverðar niðurstöður í sambandi við svör
þátttakenda við viðhorfstengdum spurningum í netkönnun verkefnisins.
Svör þátttakenda við spurningunum sjálfum gefa ekki heildarmynd af við-
horfi þátttakenda eða málkunnáttu þeirra en ýmislegt áhugavert kemur í
ljós þegar svörin eru skoðuð. Lilja Björk Stefánsdóttir skipti þátttakendum í
heimsborgara og heimdraga eftir því hver afstaða þeirra var til fullyrðingar-
innar Mig langar að búa á Íslandi í framtíðinni.59 Í rannsókn Lilju Bjarkar
kom í meginatriðum í ljós að heimdragar voru yfirleitt jákvæðari gagnvart
íslensku en ensku en heimsborgarar voru aftur á móti jákvæðari gagnvart
ensku en íslensku.60 Út frá þessum niðurstöðum var ákveðið að kanna hvort
einhverjar viðhorfsspurningar úr netkönnuninni sýndu tengsl við hlutfall
íslensks hreims í enskuframburði þátttakenda.61 Niðurstöður einnar þeirra
vöktu athygli höfunda en sú spurning var í formi fullyrðingar og hljóðaði
svo:
Íslands, 2020, http://hdl.handle.net/1946/35319, bls. 92–93.
58 Sjá einnig Ólöfu Björk Sigurðardóttur og Sigríði Sigurjónsdóttur, „Viðhorf ís-
lenskra barna til íslensku og ensku. Hvað segja þau um íslensku- og enskukennslu í
grunnskólum?“, Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun, Sérrit 2020 – Menntakvika
2020, 2020, https://doi.org/10.24270/serritnetla.2020.9; og Sigríði Sigurjónsdóttur,
„Viðhorf ungra Íslendinga til íslensku á tímum stafræns málsambýlis við ensku“,
Málfregnir 18/2020, bls. 7–14.
59 Þátttakendur sem voru jákvæðir gagnvart framtíðarbúsetu á Íslandi voru kallaðir
heimdragar en þeir sem voru neikvæðir eða hlutlausir voru kallaðir heimsborgarar.
Litið var á hlutleysið sem eins konar afstöðu gegn búsetu á Íslandi. Sjá Lilju Björk
Stefánsdóttur, Heimdragar og heimsborgarar. Menningarlegur hvati í stafrænu málsam-
býli, MA-ritgerð í íslenskri málfræði við Háskóla Íslands, 2018, http://hdl.handle.
net/1946/29936, bls. 41–42.
60 Sama heimild, bls. 72.
61 Vert er að taka fram að hér er sannarlega ekki hægt að byggja heildarviðhorf til
ensku á einni spurningu þar sem margt annað getur haft áhrif á þau. Hins vegar er
athyglisvert að velta því fyrir sér hvaða ástæður geta legið að baki þeim tengslum
sem koma fram á milli íslensks hreims í enskuframburði þátttakenda og viðhorfs
þeirra til ensku. Sjá einnig umræðu um þetta hjá Dagbjörtu Guðmundsdóttur, Sig-
ríði Sigurjónsdóttur og Eiríki Rögnvaldssyni, „Stafrænt málsambýli íslensku og
ensku. Athugun á málumhverfi og málnotkun 13–98 ára Íslendinga“, bls. 193.