Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Blaðsíða 175
FINNuR FRIðRIKSSON OG ÁSGRÍmuR ANGANTýSSON
174
opið samskiptaumhverfið er hverju sinni, fjölda viðmælenda og hverjir þeir
eru, hvert umræðuefnið er og svo framvegis.
Hlutverk málvíxla í skrifum ungmennanna var miðlægur þáttur í at-
hugun okkar, samanber rannsóknarspurningu B. Niðurstöður okkar sýna
að málvíxlum bregður, heilt á litið, helst fyrir í samhengi við upphrópanir,
áhersluauka, sprell eða leikræna tilburði, myndun eða viðhald tengsla eða
þegar ungmennin vantar orð á íslensku. Ensku bregður einnig gjarnan fyrir
í þeim textum sem nemendur skrifa til stuðnings eða útskýringar á myndum
eða hlekkjum sem þeir birta í stöðuuppfærslum. Þetta er í góðu samræmi
við rannsóknir erlendis sem sýna mjög sambærilega hlutverkaskipan mál-
víxla í rafrænu umhverfi og að þessum hlutverkum svipar um margt til þeirra
sem sjá má í málvíxlum í talmáli.43 Heildarbragur þeirra hlutverka sem við
fundum undirstrikar jafnframt að mörgu leyti það sem sagt var hér ofar
um enskuna sem krydd í annars íslenskum rétti. Oftast er hér um að ræða
fremur yfirborðskennda viðbót við hinn íslenska kjarna, í formi upphrópana,
áhersluorða eða -frasa, leiks eða orða eða orðasambanda sem ekki finnst ís-
lensk samsvörun við, í það minnsta þá stundina. Í mörgum tilvikum má jafn-
framt rekja það að dæmin séu talin málvíxl til nokkuð opinnar skilgreiningar
okkar á því hugtaki. Innan ramma þrengri skilgreiningar væri hér fremur um
einhvers konar lántöku eða slettur að ræða.
Eins og nefnt er hér ofar var hér lagt út á akur sem er að verulegu leyti
óplægður í íslensku samhengi. Fyrir vikið er ýmsu enn ósvarað, hvort sem
það snýr að því að fylgja eftir þeim niðurstöðum sem hér kunna að þykja
forvitnilegastar eða kanna þær hliðar málvíxla ungmenna á milli íslensku og
ensku í rafrænu umhverfi sem við höfum að mestu látið liggja á milli hluta
í bili. Rétt er að hvetja til frekari rannsókna á þessu efni og horfa þar ekki
síst til sumra þeirra þátta sem segja má að takmarki gildi þeirrar rannsóknar
sem hér hefur verið gerð grein fyrir. Þannig væri æskilegt að taka viðtöl við
þátttakendur sem snúast gagngert um málvíxl þeirra og hvaða augum þeir
líta þau og gott væri einnig að afla nýrri gagna en hér er stuðst við og horfa
þá ekki síður til þeirrar samskiptamiðla, annarra en bara Facebook, sem eru
í almennri notkun meðal ungmenna. Í ljósi sívaxandi vægis rafrænna sam-
skipta, óháð aldri notenda, væri svo vitaskuld rétt að breikka sviðið og taka
málvíxl fullorðinna í því umhverfi líka til athugunar, til að athuga hvort og
þá hvernig þeir „hlaupa tungumálanna á milli“.
43 Jannis Androutsopoulos, „Code-switching in computer-mediated communication“,
bls. 681.