Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2021, Blaðsíða 114

„BROOO, wTF!?!?“
113
böndum í svörum við vefkönnuninni. Hins vegar virðast þau birtast oftar
í þeim ensku, sem stafar eflaust af því hve áberandi enska er á stafrænum
miðlum. Í stuttu máli má segja að í svörum við vefkönnuninni birtist innlend
jafnt sem erlend orð í hástöfum, afklippum, stafamargföldunum og -sam-
dráttum, en að innlend orð séu vandfundin í endurstöfunum og í skamm-
stöfunum með upphafsstöfum. Orð sem eiga uppruna sinn í öðrum tungu-
málum eru fátíð í samanburði við þau ensku og íslensku og því ekki auðsótt
að greina nokkur munstur í þeim.
Hafa ber í huga að stafræn tækni er ekki rót allra breytinga á ritvenjum
og margt af því sem hér hefur verið fjallað um má finna í textum sem ritaðir
voru löngu fyrir snjalltækjabyltinguna. Til að mynda hafa orð og orðasam-
bönd lengi verið stytt í sparnaðarskyni. Fyrstu farsímanotendurnir spöruðu
kostnaðarsöm stafabil með ýmiss konar styttingum og skammstöfunum,
rétt eins og Grikkir til forna sem spöruðu bæði tíma og pappír með slíku.42
Skammstöfunin O.M.G > oh my god kemur fyrir í bréfi frá 1917 sem stílað
er á winston Churchill43, og í gamansögum A. ward frá nítjándu öld er að
finna margs konar frávik frá hefðbundinni stafsetningu sem minna á ein-
kenni netsamskipta, til dæmis becawz > because og bust in 2 tears > burst into
tears.44 Og jafnvel í formlegustu textagerðum má finna styttingar eins og
jan. > janúar og R.S.V.P > Répondez s’il vous plaît ‘vinsamlegast svarið’, sem
sýnir að slíkt er ekki bundið við óformlegt málsnið eins og það sem tíðkast í
rituðum netsamskiptum unglinga.
Stafsetning er ekki einsleitur sannleikur um rétt og rangt, heldur snýst
hún í vaxandi mæli um sjálfsmynd og það hvað hæfir hverju sinni.45 Ákveðin
viðmið hafa myndast í óformlegum netsamskiptum en einkenni þeirra virð-
ast ekki skila sér nema í afar takmörkuðum mæli inn í skólaverkefni nem-
42 Sjá til dæmis nikolaos Gonis, „Abbrevations and symbols“, The Oxford Handbook of
Papyrology, ritstjóri Roger S. Bagnall, new York: Oxford University Press, 2011, bls.
170–178.
43 Laura Steckman og Marilyn Andrews, Online around the world. A Geographic Encyclo-
pedia of the Internet, Social Media and Mobile Apps, Santa Barbara: ABC-CLIO, 2017,
bls. 325.
44 Philip Shaw, „Spelling, accent and identity in computer-mediated communication“,
English Today 94: 24/2008, bls. 42–49, hér bls. 43. (Þessi dæmi er að finna í bók eftir
Artemus ward, His book, sem kom upphaflega út árið 1862. Í grein sinni tekur Shaw
fyrir fleiri áhugaverð dæmi úr þeirri bók og skýrir í samhengi við netsamskipti.)
45 Sjá til dæmis Tim Shortis, „Revoicing Txt. Spelling, vernacular orthography and
‘unregimented writing’“, Connected Minds, Emerging Cultures. Cybercultures in Online
Learning, ritstjóri Steve wheeler, Charlotte, nC: IAP, 2009, bls. 225–246, hér bls.
240.