Læknaneminn - 01.10.1995, Page 27

BLÓÐÞYNNING
síðan sjaldnar, eða á 4-6 vikna fresti sé ástandið
stöðugt..Þetta gildir að sjálfsögðu ekki ef
erfiðlega gengur að stilla þynninguna frá
upphafi. Einnig er gott að þekkja þá þætti sem
geta haft áhrif á verkun warfaríns og vera
viðbúinn breytingum sem kunna að geta gerst.
Sumir sjúklingar á warfaríni sem hafa verið
stöðugir til langs tíma geta tekið upp á því að láta
illa að stjórn án þess að á því finnist viðhlítandi
skýring. Einnig geta skammtakröfur aukist með
tímanum. Upplýsa þarf sjúklinga um öll þessi
atriði í upphafi meðferðarinnar.
Abendingar fyrir notkun warfaríns eru margar
og verður nánar skýrt frá þeim síðar í greininni.
AUKAVERKANIR.
1. Blœðingar. Blæðingar eru algengasta
aukaverkunin og sú hættulegasta. Sjúklingar á
warfaríni geta blætt víða og eru blæðingar innan
höfuðkúpunnar varasamastar. Skv. nýlegri yfir-
litsgrein23 þá er hætta á banvænum blæðingum
0.5% á ári og hætta á meiriháttar blæðingum
1.6% á ári og gildir þá einu hvar blæðingar-
staðurinn er. Af alvarlegum blæðingum (ekki
banvænum) eru 37% frá meltingarvegi en 13%
innan höfuðkúpu. Nýgengi banvænna blæðinga
hjá sjúklingum á warfaríni er tiltölulega lítið
miðað við tíðni heilablóðfalla hjá lyfleysuhópum.
Þetta var sérlega áberandi hjá sjúklingum með
gáttatif. Sextíuogníu prósent af banvænum
blæðingum eru innan höfuðkúpunnar23. Önnur
rannsókn sýndi 3% líkur á meiri háttar blæðingu
á ári væri warfarín notað39. Af 121 sjúklingi á
warfaríni sem innlagðir voru vegna blæðinga
innan höfuðkúpunnar reyndust 77 hafa blæðingu
í heilavef (banvæn hjá 46%) en 44 höfðu
subdural blæðingu (banvæn hjá 20%). PT
reyndist vera mest áberandi áhættuþátturinn fyrir
þessar blæðingar (þ.e. aukin blóðþynning) en
aldur reyndist einungis vera áhættuþáttur fyrir
subdural blæðingar35. Þetta er þó ekki í samræmi
við niðurstöður SPAF II rannsóknarinnar sem
sýndi m.a. fram á hærri tíðni intracranial
blæðinga í sjúklingum sem voru eldri en 75 ára
og voru á warfaríni, miðað við sjúklinga á
aspiríni58. Tíðni blæðinga almennt hjá sjúkl-
ingum á warfaríni er talin aukin eftir 65 ára
aldur29. Þetta var hinsvegar ekki staðfest í annarri
rannsókn þar sem eldri sjúklingar voru ekki í
aukinni hættu á blæðingum eða segamynd-
unum22. Hár aldur er því alls ekki frábending
fyrir notkun warfaríns.
Aðrir áhættuþættir fyrir aukinni tíðni blæð-
inga eru ómeðhöndlaður háþrýstingur, blóð-
þurrðarsjúkdómur í heila, gáttatif, saga um
blæðingu frá meltingarvegi og alvarlegir
undirliggjandi sjúkdómar s.s. nýrnabilun og
blóðleysi svo eitthvað sé nefnt8,1 ■•23’29. Aðrar
rannsóknir hafa þó ekki sýnt fram á tengsl við
þessa þætti fyrir utan greinileg tengsl illkynja
sjúkdóma við aukna tíðni blæðinga, aukinn
alvarleika þeirra og aukna tíðni blóðsega-
myndunar hjá fólki á warfaríni9’22. Alkóhólismi
og léleg meðferðarheldni geta aukið á vandkvæði
warfarínmeðferðar.
Inntaka aspiríns ásamt warfaríni virðist ekki
auka hættuna á miklum eða hættulegum blæð-
ingum sé stefnt á INR = 2.8-2.2 og litlir
skammtar aspiríns notaðir (<150 mg). Þó er tíðni
minniháttar blæðinga marktækt aukin34.
2, Drep í húð. Óalgeng aukaverkun warfaríns
sem venjulega sést á 3.-8. degi frá upphafi
meðferðar og kemur til vegna segamyndunar í
bláæðlingum og háræðum subcutan fitu. Aukin
tíðni hjá fólki með skort á próteinum C og S.
Meðferð getur verið erfið en oft er reynt að nota
heparín með í upphafi meðferðar og í 10-14 daga
meðan skammtar warfaríns eru varlega
hækkaðir29.
ANDVERKUN WARFARÍNS
OG MEÐFERÐ BLÆÐINGA81 L29-
Þrjár leiðir eru til að vinna gegn verkun
warfaríns:
1. Hætta lyfjagjöf eða draga úr henni.
2. Gefa K-vítamín.
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.
21