Læknaneminn - 01.10.1995, Page 64

TÖLVUR, TÖLVUNET
OG ALLAR HEIMSINS UPPLÝSINGAR
Magnús Jóhannsson
(magj oh@rhi. hi. is)
Um þessar mundir er mikil umfjöllun, í
fjölmiðlum og manna á meðal, um tölvunet og þá
sérstaklega um Heimsnetið (Internetið). Þessi
umræða hefur að hluta til verið mjög á skjön við
veruleikann, sumir halda að netið sé mest klám
og viðbjóður en aðrir halda að netið veiti
einfaldan og fljótlegan aðgang að nánast öllum
upplýsingum sem hugurinn girnist; báðir aðilar
hafa rangt fyrir sér.
í þessum greinarstúf ætla ég að rekja nokkur
hagnýt atriði, sem byggjast að mestu á eigin
reynslu, um það hvað þarf að gera til að tengjast
Heimsnetinu, hvaða gagn má hafa af því og hvað
þar er að finna um læknisfræði.
Eitt er ágætt að hafa á hreinu: Telja má
fullvíst að nær ailir sem þetta lesa verði á einn
eða annan hátt farnir að nota Heimsnetið innan
2-3 ára, ef þeir eru það ekki nú þegar. Annað sem
rétt er að nefna er að nú gerast hlutirnir svo hratt
að telja má víst að margt í þessari ritgerð verði
orðið úrelt þegar hún kemst á prent.
TÖLVUR, MÓTÖLD OG
TENGINGAR VIÐ NETIÐ.
Allir starfsmenn Háskóla Islands, það með
taldir stúdentar, hafa aðgang að háskólanetinu
(Hlnet). Stúdentar fá úthlutað notendanöfnum
hjá nemendaskráningu; sjá bæklinginn Leiðar-
vísir að þjónustu Reiknistofnunar Háskólans,
sem gefinn er út af Reiknistofnun. Þeir sem hafa
notendanafn geta notað nettengdar tölvur, svo
sem í tölvuverum Háskólans og einnig er hægt
Höfundur er prófessor á
Rannsóknastofu Háskóla Islands í lyfjafræði.
að fá aðgang að slíkum tölvum í Þjóðarbókhlöðu.
Tölvur starfsmanna í Læknagarði og víðar eru
einnig nettengdar. Þeir sem hafa notendanafn
geta þar að auki tengt sig við netið úr hvaða tölvu
sem er ef tölvan er tengd mótaldi (modem) og
síma. Til að fá myndrænt notendaviðmót
Veraldarvefsins (World Wide Web, sjá neðar)
með hjálp forritanna Mosaic eða Netacape er
nauðsynlegt að tölvan sé nettengd eins áður er
getið eða að notað sé hraðvirkt mótald, 14400
bás (bitar á sek.), og að notandinn hafi gert
samning við Reiknistofnun eða annan aðila um
sérstaka tengingu (SLIR PPP eða TIA).
Reiknistofnun býður einungis upp á TIA (The
Internet Adapter), sem er bráðabirgðalausn og
gefur eins konar SLIP (Serial Line Internet
Protocol) tengingu, en fyrirtæki eins og
Miðheimar býður upp á PPP (Point-to-Point
Protocol) tengingu sem er betri en kostar líka
peninga. I samantekt er staðan þannig:
1) Tölva sem er tengd beint við netið, t.d. í
einhverju af tölvuverum Háskólans, gefur alla
vinnslumöguleika sem boðið er upp á hverju
sinni, m.a. myndræn notendaskil Veraldarvefsins.
2) Tölva sem tengd er netinu um talsíma með
hjálp hraðvirks mótalds og gerður hefur verið
sérstakur samningur urn (t.d. TIA eða PPP),
býður einnig upp á nokkurn veginn alla
möguleika.
3) Tölva sem tengd er neti Háskólans um
mótald, á minni hraða en 14400 bás, án sérstaks
samnings (TIA), býður einungis upp á
textaaðgang að Heimsnetinu. Þetta gefur í sjálfu
sér aðgang að Heimsnetinu og Veraldarvefnum,
54
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.