Læknaneminn - 01.10.1995, Qupperneq 113

SLÉTTIR VÖÐVAR
DAG myndast er fosfólípasi C klýfur PIP2 í
IP3 og DAG. Það eitt og sér nægir ekki til að
skýra viðvarandi samdrátt í sléttum vöðvum því
það DAG sem myndast þannig hefur áhrif í
stuttan tíma og hverfur fljótt. Langvarandi
hækkun DAG er þó mælanleg, og er hún e.t.v.
fremur háð starfssemi fosfólípasa D. PKC örvar
fosfólípasa D sem umbreytir phosphatidylcholine
(PC) fyrst í phosphatic sýru (PS) senr síðan
breytist í DAG. DAG hefur aftur örvandi áhrif á
PKC (positive feedback) og þannig getur hár
styrkur DAG viðhaldist lengi í frumum við
þessar aðstæður. Hækkun í styrk DAG virðist
þannig vera tvífasa; fyrst skammvinn aukning
samhliða aukningu IP3, er stafar af örvun
fosfólípasa C, og síðan viðvarandi hækkun vegna
virkjunar fosfólípasa D. Seinni fasinn tengist þá
væntanlega Latch bridge ástandi vöðvafrumanna.
Fosfólípasi A, umbreytir einnig PC, í fríar
fitusýrur og lysoPC, sem bæði eru talin hafa
hvetjandi áhrif á PKC. Meðal þess sem virkjun
fosfólípasa A2 leiðir af sér, er myndun aracidonic
sýru. Hún er forstig að myndun fjölmargra
„eicosanoida“ (prostaglandina, leukotrina o.fl.)
en þau miðla ýmist samdrætti eða slökun í
sléttum vöðvum. Arachidonic sýra hefur einnig
verið talin hindra virkni myosin Iight chain
phosphatasa (MLCP). Hindrun á virkni MLCP er
síðan talin greiða fyrir fosfórileringu myosins
óháð virkjun MLCK, og þar með Ca2' óháðum
samdrætti eins og áður hefur verið nefnt.
LOKAORÐIN - FREKARI
RANNSÓKNA ER ÞÖRF.
Eins og sagði í upphafi er af mörgu að taka
þegar sléttir vöðvar eru til umræðu og hefur
aðeins verið stiklað á stóru í þessari grein. Hér
eiga því vel við hin sígildu lokaorð „frekari
rannsókna er þörf‘, í leit að svörum senr vekja
fleiri nýjar spurningar.
Og ekki orð um það meir!
HEIMILDIR.
I .Neher, E., Sakmann, B.: Single-channel currents recorded from membrane
of denervated frog muscle fibers. Nature, 260: 799-801, 1976.
2. Eysteinsson, Þ., Sigurðsson, S.B., Axelsson, J.: Raflífeðlisfræði Jónaganga:
nýjar aóferðir og niðurstöður. Læknaneminn, 44.2: 46-54, 1991.
3. Barnard, E.A.: Receptor classes and the transmitter-gated ion channels.
Trends in biochemcal sciences, 17: 368-374, 1992.
4. AhIquist, R.P.: A study of the adrenotropic receptors. Am. J. Physiol., 153:
586-600, 1948.
5. Powell, C.E., Slater, I.H.: Blocking of inhibitory adrenergicreceptors by a
dicloro analog of isoprenaline. J. Pharmacol. Exp. Ther., 122: 480-488,
1957.
6. Lands, A.M., Arnold A., McAuliff, J.P, Luduena, F.P, Brown, T.G.:
Differentiation of receptor systems activated by sympathomimetic amines.
Nature (Lond.) 214: 597-598, 1967.
7. Berthelsen, S., Pettinger, W.A.: A functional basis for the classificalion of
a-adrenergic receptors. Life Sci., 21: 595-606, 1977
8. Bylund, D.B., et ul: IV. International union of pharmacology nomenclature
of adrenoceptors. Pharmacol. Rev., 46: 121-136, 1994.
9. Rayment, I., et al: Three dimensional structure of myosin subfragment-1:
a molecular motor. Science, 261: 50-58.
lO.Stull, J.T., Gallagher, P.J., Herring, B.P., Kamm, K.E.: Vascular smooth
muscle contractile elements. Hypertension, 17: 723-732, 1991.
1 l.Allen, B.G., Walsh, M.P: The biochemical basis of the smoolh-muscle
contraction. Trends in biochemcal sciences, 19: 362-368, 1994.
12.Dillon, P.F., Aksoy, M.O., Driska, S.P, Murphy, R.A.: Myosin
phosphorylation and the cross-bridge cycle in arterial smooth muscle.
Science, 211:495-497, 1981.
13.Silver, P.J., Stull, J.T.: Phosphorylation of myosin light chain and
phosphorylase in tracheal smootli muscle in response to KCl and
carbachol. Mol. Pharmacol., 25:267-274, 1984.
14.Ngai, P.K., Walsh, M.P: Inhibition of smooth muscle actin-activated
myosin Mir'-ATPase activity by caldesmon. .1. Biol. Chem., 259: 13656-
13659, 1984.
15.Streb, H., Irvine, R.F., Berridge, M.J., Schulz, I.: Nature, 312: 374-376,
1983.
ló.Liscovitch, M. Crosstalk among multiple signal-activated phospholipases.
Trends in biochemcal sciences, 17: 393-399, 1992.
17.Haller, II., Smallwood, J.I., Rasmussen, H.: Protein kinase C translocation
in intact vascular smooth muscle strips. Biochem. J., 270: 375-381,1990.
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.
103