Úrval - 01.02.1962, Page 34

42
Ú R VAL
samlegt að miða aldurinn við
150 ár.
En þótt ekki sé unnt að gefa
upp vissan árafjölda, hefur því
verið slegið í'östu, að sjóskjald-
bökur séu ianglifustu skepnur
jarðarinnar. Og þær eru einkar
viðfeldin dýr, enda þótt fiski-
maðurinn scm fær þær í veiðar-
færið sitt kunni að bölva þeim
og kalla þær afætur.
En þær spilla ekki fiskveiði.
Merkur fræðimaður segir: „Sjó-
skjaldbökur leggja sér til munns
hvers konar fæðu og taka naum-
ast eitt fram yfir annað. Enda
þótt þær komi stundum á öngul
hjá fiskimanni, þá er óhætt að
fullyrða, að þær höggva aldrei
skarð í fiskstofn“. Rannsókn,
gerð í Bandarikjunum, leiddi í
Ijós eftirfarandi mataræði: 37
hundraðshlutar úr plönturíkinu
og 30 hundraðshlutar fiskur, og
voru það aðallega hægfara fisk-
ar og lítt verðmætir. Sjóskjald-
bölcur eru einfaldlega of latar
til að eltast við sprettharðar teg-
undir.
Sjóskjaldbökur eru mjög líf-
seigar og standast margs konar
harðrétti flestum eða öllum dýra-
tegundum fremur. Þess hafa
fundizt dæmi, \að þær hafi legið
grafnar i uppþornuðum lækjar-
farvegi mánuðum saman, án þess
að verða meint af.
Þær þrífast á slóðum eins og
eyðimörkum Suðvestur-Ameríku,
langt frá vatni eða sjó. Og á hinn
bóginn virðast þær þola mikið
frost allvel.
Sjóskjaldbökur geta þolað
fæðuskort vikum og mánuðum
saman, og reynir oft á það.
Ungarnir hafast stundum við í
hreiðrinu í meira en ár sam-
fleytt án þess að hafa annað
sér til viðurværis en fitu þá,
sem eggið hefur að geyma. Stund-
um komast þeir ekki úr hreiðr-
inu fyrr en jarðvegurinn, sem
þeir eru grafnir í, þiðnar i fyrsta
vorregninu.
Hæfni sjóskjaldbakanna til að
geta verið matarlausar langtím-
um saman hafði næstum orðið
til að útrýma þeim á Galapagos-
eyjunum. Slík getur kaldhæðni
örlaganna verið. En þannig lá í
þessu, að sjómenn uppgötvuðu
fljótlega, hversu neyzlugrannar
sjóskjaldbökurnar voru og sáu
sér þar með möguleika til að hafa
nýtt lcjöt á borðum í skipum
sínum: Þeir veiddi'. skialdbök-
urnar og fóru með þær lifandi
út í skipin og slátruðu þeim
smám saman. Eldiskostnaðurinn
var lítill sem enginn. En veiðarn-
ar \mru stundaðar af svo miklum
krafti, að nærri lá við, að stofn-
inn gereyddist.
En áður en maðurinn kom til
sögunnar hafði þetta harðgerða
dýr næði til að breiðast út um