Úrval - 01.02.1962, Blaðsíða 43

ÓLÖF RÍKA
51
hann þá að riddara, og var merki
hans hvitabjörn á blámn feldi.
Þá gerði kóngur hann og að
hirSstjóra yfir öllu íslandi. Þetta
segir Esphólín, að væri voriS
1457. Var Björn hirðstjóri til
dauðadags 1467.
Á þessum tímum verzluðu
Englendingar hér og höfðu oft
i framini ójöfnuS. Þeir neituðu
að greiða skatta og tolla liirð-
stjóranum, og hafði Danakon-
ungur einkum falið Birni Þor-
leifssyni að hafa eftirlit með
þessu. Af því óvingaðist hann
brátt við kaupmenn. Eitt sinn
lágu mörg ensk skip hér við land,
8 á Rifi á Snæfellsnesi, 4 í Hafn-
arfirði og 2 og 3 á ýmsum höfn-
um öðrum, eftir þvi sem kaup-
staðirnir voru stórir til. Þá
segja annálar, að Björn Þorleifs-
son hafi lent í deilum við Eng-
lendinga á Rifi, er hafi lyktað
þannig, að hann hafi verið drep-
inn, nístur upp við klett einn.
Um þetta ber heimildum þó ekki
saman, þ. e. annálum Esphólins
og séra Jóns Egilssonar og rit-
gerð Jóns Guðmundssonar lærða.
Greinir þær á um eitt og annað
varðandi þennan atburð og
hvernig hann hafi orðið. Esphó-
lín segir, að Ólöf kona hans hafi
verið meS bónda sínum, en kom-
izt nauðuglega undan. Jón Giss-
urarson segir, að hún hafi verið
stödd að Helgafelli, Þorleifur
sonur hennar og Björn teknir
fastir af engelskum, en Ólöf á
að hafa leyst hann út, áður en
hún hefndi bónda sins. — Það
er eftir fall manns hennar, að
Ólöf rika kemur fram í gervi
fornkonunnar, sem sjálfsagt hef-
ur verið eðli hennar sjálfrar.
Sumar sagnir segja, að eng-
elskir hafi skorið lik Bjarnar
bónda í stykki og sent hústrú
Ólöfu, en hvað sem um það er,
ber öllum frásögnum saman um,
að ekki hafi henni brugðið, er
hún frétti atburðinn, fremur en
Guðrúnu Ósvífursdóttur, er hún
spurði víg Bolla, heldur hafi hún
glott, „en hennar grimma hefnd
á engelskum var fáheyrð,“ segir
Jón lærði. Hún drap eða lét
drepa þá, hvar sem þeir hittust,
og taka upp skip þeirra. Aðrir
segja, að hún hafi svo mælt, er
hún frétti fall Bjarnar: „Ekki
skal gráta Björn hónda, heldur
saflna liði.“ Segja sumir hún
færi þá í hringabrynju og safn-
aði liSi og færi að Englending-
um. Lét hún taka þrjú skip í
ísafirSi og taka skipverja af lífi.
Dugguvík heitir í Flatey. Þar var
eitt skipið upp höggvið. En hús-
trú Ólöf lét ekki þar við sitja,
heldur fór hún sjálf utan og
kærði mál sín fyrir konungi. Er
sagt, að konungi hafi þótt hún
fögur og tiguleg. Hafi hún kom-
ið því til leiðar, að konungur lét